Wangoo 2021
Adjective
Jechoota Afaan Ingiliffaa Qubee A'n jalqaban. gulaali
a gulaali
1. qubee jalqabaa kan afaan Ingilizii. 2. barnoota irratti, qabxii hojii sadarkaa ol'aanaatiif, kennamu, tokko
aardvark gulaali
awwaaldiigessa, olokee
aardwolf gulaali
golloo (gosa waraabessaa qalloo)
Ab gulaali
aback gulaali
I. rifachuu, na'uu. 2. duubatti hafuu
abacus gulaali
caasaa sibiilaa gaggabaabduu kan waanti akk sibiilaa yookiin callee irra naqame (kan dur daa'ima lakkoofsa ittiin barsiisan)
abandon gulaali
1. guutummaatti dhiisuu. 2. ganuu
abandoned gulaali
1. kan gutame, kan dhiisame, duwwaa. 2. duubatti kan hafe.
abase gulaali
I. qaana'uu. salphachuu, salphisuu 2. aankii loltummaa fi kkf gad butuu
abasement gulaali
salphina
abashed gulaali
qaana'uu, yeella'uu, saalfachuu
abate gulaali
laafuu, qabbanaa'uu, callisuu
abattoir gulaali
lafqalii, maggoraa, qeeraa
abbess gulaali
bulchituu gamoo/gadaamii dubartootaa
abbey gulaali
gadaamii
abbot gulaali
bulchaa gadaamii
abbreviate gulaali
gabaabsuu (jecha), gabaajeen barreessuu
abbreviation gulaali
gabaajee
abdicate gulaali
I. aangoo ofii fedhiin dhiisuu 2. ittigaafatamummaa ofii sirriitti bu'uu dhabuu
abdomen gulaali
huffaa, garaa
abduct gulaali
butuu, ukkaamsanii fuudhanii deemuu
abduction gulaali
butii, ukkaamsanii fuudhanii deemuu
aberration gulaali
Waan baratame tokko irraa maquu
abet gulaali
namni tokko waan dogoggoraa yookiin waan sirrii hin taane akka hojjetu jajjabeessuu ykn gargaaruu
abettor gulaali
hojii gadhee yookiin waan gaarii hin taaneef nama nama kakaasu
abeyance gulaali
yeroodhaaf hojiirra akka hin oolle waan ittifame
abhor gulaali
jibbuu, balfuu
abhorrent gulaali
fokkisaa, fokkistuu, fucungee
abide gulaali
1. obsuu 2. bakka tokko turuu
abiding gulaali
yeroo dheeraaf kan turu, waara'aa
ability gulaali
dandeettii
abject gulaali
salphaa, kan salphatee
abjure gulaali
waan tokko dhiisuuf kakachuu yookiin waadaa galuu (amantii, mirgaafi kkf)
ablaze gulaali
1.garmalee kan gubatu. 2. miidhagaa, gammachiisaa.
able gulaali
1. dandeettii, humnaa fi beekumsa kan qabu. 2. kan danda'u.
ablutions gulaali
harka yookiin dhaqna dhiqachuu (kees. wayita sagaduuf jedhanitti)
abnegate gulaali
of ganuu
abnormal gulaali
waan beekamu yookiin waan
barame irraa adda kan ta'e, waan keessummaa.
aboard gulaali
doonii, baaburaa fi xiyyaara kan yaabbatan.
abode gulaali
mana, bakka jireenyaa
abolish gulaali
dhabamsiisuu, barbadeessuu, haquu
abominable gulaali
1. suukanneessaa, jibbisiisaa 2. baay'ee gadhee
abominate gulaali
jibbuu, balfuu
abomination gulaali
suukanneessaa, jibbisisaa
aboriginal gulaali
durii jalqabee lafa tokko irra kan jiraate, abbaa biyyaa
aborigine gulaali
biyya tokko keessa durii jalqabee namoota jiraachaa turan, abba biyyaa
abort gulaali
1. ulfa ofirraa baasuu 2. gatachuu
abortion gulaali
ulfa-baasuu, hankaassa
abortive gulaali
karoora hin milkoofne, bu'aa-maleessa
abound gulaali
baay'inaan argamuu
about gulaali
waa'ee
above gulaali
irra, irra-keessa, ol
abrade gulaali
riguu, quncisuu
abrasion gulaali
dhagna hooquudhaan gogaan akka dheekkamu taasisuu, horbobbuu
abrasive gulaali
saakarraa'aa, wayita tuqan waan nama quuqu
abreast gulaali
wal cinaa (kallatti tokkotti garagaluudhaan yookiin kallatti tokkotti fuulleffachuudhaan)
abridge gulaali
gabaabsuu (katabbii kitaabaa fi kkf)
abridgment gulaali
katabbii gabaabbate (waan akka asoosamaafi kkf)
abroad gulaali
biyya alaa, biyya bakkee
abrogate gulaali
diiguu, dhabamsiisuu
abrogation gulaali
diguu (seera)
abrupt gulaali
1. waan itti hin yaadamiin, waan tasaa 2. addaan kukkutuu (haasaa)
abruptly gulaali
akka tasaa
abruptness gulaali
1. addaan ciccituu (sagaleedhaaf) 2. addaggummaa, kabajaa agarsiisuu dhabuu
abscess gulaali
dhiitoo malaa qabu
abscond gulaali
utuu namni hin beekiin suuta miliquu (akka hin hidhamne)
abseentism gulaali
argamuu dhabuu. hafuu (hojiif kkf irraa)
absence gulaali
I. argamuu dhabuu 2. hafuu (barnootarraa)
absent gulaali
kan hin jirre, kan hafe, kan hin argamne
absentee gulaali
bakka silaa argamu qabutti nama hin argamiin hafe.
absolute gulaali
hir'ina kan hin qabne, amansiisaa, daangaa maleessa (aangoodhaaf)
absolutely gulaali
gonkumaa, tasumaa, abadan, cirayyuu, matumaa
absolution gulaali
cubbuu irraa dhiiqamuu, dhiifamuu cubbuu. aagii
absolutism gulaali
sirna ol'aantummaa siyaasaa kan gartuu tokkoo kophaa
absolve gulaali
1. namni tokko balleessaa yookiin yakka irraa walaba tu'uu isaa labsuu 2. qulleessuu (cubbuu irraa)
absorb gulaali
xuuxuu, harkisuu (dhangala'aaf)
absorbent gulaali
waanta waan dangala'aa laafaatii xuuxu/harkisu
absorbing gulaali
kan qalbii namaa hawwatu, kan xuuxu
absorption gulaali
yaadaun liqimsamuuu
abstain gulaali
1. sagalee kennuu irraa of qusachuu (filannoo irratti) 2. waan jaallatun gochu irraa of ittisuu.
abstemious gulaali
1. nama baay'ee hin nyaannee fi hin dhugne. 2. waan barbaadan yookin jaallatan akka fedhanitti argachuu dhabuu.
abstention gulaali
Waan tokko gochuu irraa of tiksuu (kees. filannoo irratti sagalee kennuu irraa)
abstinence gulaali
waan tokko guutuummaatti lagachuu (saalquunnamtiifi kkf)
abstract gulaali
waan yaadumaan mul'atu garuummoo qabatamaan hin jirre (axareeraa, yaada waliigalaa, kan kitaabaafi kkf gabaabaatti cuunfamee kan barreeffame)
abstract noun gulaali
maqaa wantoo, killayyaa
abstruse gulaali
hubachuuf ulfaataa waan ta'e tokko
absurd gulaali
1. waan amansisaa hin taane. kan sababa hin qabne 2.gowwaa, jufunfula
absurdism gulaali
waan hiika hin qabne, gochaa gowwaa
abundance gulaali
baay'ina, heddumina, cafii
abundant gulaali
wacaqa, hedduu, baay'ee, danuu
abuse gulaali
1. waan gadheetiif itti fayyadamuu (aangoo fi mirga qaban) 2. miidhuu 3. arrabsuu
abusive gulaali
nama nama arrabsu, jecha ulfina namaa sulphisu
abute gulaali
arrabsuu
abysmal gulaali
1. baay'ee gadhee 2. ol'aanaa guddaa
abyss gulaali
qililee, bowwaa gad fagoo
Ac gulaali
acacia gulaali
dhaddacha, ajoo, laaftoo, garbii
academic gulaali
I. kan barnootaa, barnootatti 2. hojii barkaan hojjetamu caalaatti dubbisuu fi qu'annoo irratti kan xiyyeeffate.
academy gulaali
akkaadaamii
accede gulaali
1. bakka ol'aanaa qabachuu (kees. Mootii yookiin giiftii ta'uuf) 2. Walii galuu, wal ta'uu
accelerate gulaali
sardamsuu dabaluu
acceleration gulaali
sardamsuu
accelerator gulaali
meeshaa saffisa makiinaa to'atu kan makiinaa kaassa jiru.
accent gulaali
1. akkaataa itti haasa'an ykn dubbatan. 2. axarroo mataa jechootaa irra kaa'amu.
accept gulaali
fudhachuu
acceptability gulaali
fudhatamummaa
acceptable gulaali
fadhatamaa
access gulaali
mala ykn daandii waan tokko bira gahuuf nama dandeessisu, odeeffannoo fudhachuuf ykn kaa'achuuf harshama Kompiiteraa banuu
accessible gulaali
itti fayyadamuu ykn bira gahuun waan danda'amu.
accession gulaali
1. dubamuu, aangoo argachuu, muudamuu 2. Dabala, Edaasa
accessory gulaali
1. meeshaalee jijjiirraa makiinaa fi kaameeraa 2. nama yakka hejjechuu irratti nama gargaaru ykn kan akkaataa yakkaa beeku 3. faaya dubartootaa
accident gulaali
Balaa
accidental gulaali
waan tasaa, waan hin yaadamiin
accidentally gulaali
tasa, otoo hin yaadamiin, dimmaa
acclaim gulaali
1. waan tokko gammachuudhaan fudhachuu 2. nama tokko uummata fuulduratti leellisuu
acclamation gulaali
simannaa o'aa
acclimatize gulaali
madaquu
accolade gulaali
kamajaa argachuu
accommodate gulaali
1. bakka bultii namaaf kennuu 2. yeroo karoora baasan waantota tokko tokko Hubannoo keessa galchuu 3. madaquu 4. gargaaruu
accommodation gulaali
1. mana kutaa tokko ykn lama qabu kan keessa jiraachuuf ta'u. 2. walta'insa
accompaniment gulaali
1. kan faana deemu, waanta waan kan biraa utubu, jalee 2. waa'ila (muuziqaaf)
accompanist gulaali
meeshaa muuziqaa nama taphatu
accompany gulaali
1. faana deemuu 2. erga waan tokko namatti kennanii booda waan kan biraa immoo faana kennuu. 3. meeshaa muuziqaa taphachuu
accomplice gulaali
tumsaa, tumsituu, baabsituu
accomplish gulaali
fiixaan baasuu, raawwachuu
accomplished gulaali
kan Ogummaa qabu, sirriitti kan leenjifame
accomplishment gulaali
1. waan tokko haala milkaa'een xumuruu 2. kennaa uumamaa 3. milkaawwii
accord gulaali
walii galtee, aangoo ykn mirga kennuu
accordingly gulaali
haaluma kanaan, kanaaf
accordion gulaali
Akkoordiyoonii (gosa meeshaa muuziqaati)
accost gulaali
nama hin beekne itti dhiyaatanii haasofsiisuu
account gulaali
1. herrega 2. maallaqa mana baankii kaa'ame 3. gabaasa waan tokkoo (kees. poolisiif dhiyaatu)
accountable gulaali
gaafatamaa, gaafatamtuu (waan itti gaafatamummaan namarra jirutti)
accountant gulaali
herregaa, herregduu
accredit gulaali
1. Muuduu (Ambaasaaddara) 2. fudhama kan argate (yaada, amantii fi kkf)
accrue gulaali
guddachuu, dabaluu
accumulate gulaali
waan tokko suuta walitti qabanii baay'ifachuu.
accumulator gulaali
baatirii huna elektirikiin guutamu
accuracy gulaali
sirrummaa, dogoggora dhabuu
accurate gulaali
sirrii, dogoggora kan hin qabne
accurately gulaali
qajeeltootti, dogoggora malee
accursed gulaali
abaaramaa, sokkaa'amaa
accusation gulaali
himannaa, himata
accusative gulaali
aantima, antima
accuse gulaali
yakkuu, himachuu
accused gulaali
himatamaa, himatamtuu
accuser gulaali
himataa, himattuu
accustom gulaali
waan tokko itti baruu, of madaqsuu
accustomed gulaali
waan beekamaa, waan baratame
ace gulaali
1. nama dandeettii guddaa qabu. 2. kaartaa isa ittiin taphatan (lakkoofsa tokko)
acerbity gulaali
amala ykn haasaa hamaa
acetic gulaali
dhangaggaa'aa
acetylene gulaali
gaasii bifa maleessa (C2h2) kan waan akka sibiilaa walitti suphuuf gargaaru
ache gulaali
waraansa
achieve gulaali
waan barbaadan argachuu
achievement gulaali
hojii haala milkaa'aan hojjetamee galma isaa gahe.
acid gulaali
asiidii
acidic gulaali
asiidawaa
acidity gulaali
asiidummaa
acknowledge gulaali
1. dhugeeffachuu 2. dhugeeffannaa ofii beeksisuu 3. hoqubaa dhiyeessuu
acknowledgement gulaali
1. galata 2. waan tokko beekanii amananii fudhachuu
acme gulaali
bantii ykn Fiixee waan tokkoo isa dhumaa
acne gulaali
dhukkuba gogaa/coraa (waan akka finnisaa dhaqna irratti akka bahu godhu)
acorn gulaali
gosa ija muka qilxuu
acoustic gulaali
kan sagalee, saayinsii sagalee fi miira dhageettii
acoustics gulaali
1. sagalee wajjin waan walqabate. 2. meeshaa muuziqaa kan humna elektirikii hin barbaanne. 3. qo'annoo sagalee saayinsaawwaa 4. haala sagalee kan gamoo tokko keessaa dhagahamu
acquaint gulaali
namni tokko waa'ee waan tokkoo akka beeku gochuu
acquaintance gulaali
1. Beekumsa xiqqoo waa'ee waan tokkoo irratti 2. nama beekan garuu immoo kan hagasmara walitti hin dhiyaanne.
acquiesce gulaali
mormii tokko malee waan tokko fudhachuu
acquiescence gulaali
Waliigaltee (fedhiin)
acquire gulaali
argachuu, gonfachuu (beekumsa)
acquisition gulaali
argachuu (Qabeenya)
acquit gulaali
namni tokko yakka irraa walaba ta'uu isaa beeksisuu
acquittal gulaali
murtii namni tokko yakka ittiin himatame irraa bilisa ta'uu hubachiisu
acre gulaali
bal'ina lafaa kan iskuwer meetirii 4050
acrid gulaali
waan foolii cumaa ykn hadhaa'aa cimaa qabu
acrimonious gulaali
1. hadhaa'aa 2.cimaa, jabaa (falmiif)
acrimony gulaali
qiriiphaa, akiroobaatii
acronym gulaali
qubeelee jalqabaa walitti fiduun jecha uumamu
acronym gulaali
qubeelee jalqabaa walitti fiduun jecha uumamu
act gulaali
1. gochaa, hojii 2. gochuu, hojjechuu, taphachuu 3. agarsiisa (diraamaaf kkf)
acting gulaali
eeggataa, eeggattuu
action gulaali
hojmaata, gochaa
activate gulaali
si'eessuu, kaasuu
active gulaali
si'aawaa, si'ooftuu, hisataa, hisattuu
activity gulaali
sochii, hojii
actor gulaali
taatoo (dhiiraaf)
actors gulaali
taatota
actress gulaali
taatoo (dubartii)
actual gulaali
1. kan dhugaa, isa sirrii 2. kan amma jiru
actually gulaali
dhugaadhumatti
actuate gulaali
1. maashiniin akka hojjetu gochuu 2. kakaasuu
acuity gulaali
gamnummaa, abshaalummaa, haxxummaa, si'aayina qabaachuu
acumen gulaali
dandeettii dafanii murtii kennuu (waa dafanii hubatanii)
acupuncture gulaali
mala lilmoo qaqallootiin narvii waraananii wal'aanuu
acute gulaali
rakkisaa, cimaa (dhukkubaaf)
Ad gulaali
ad hoc gulaali
kaayyoo addaa tokkoof waan dhaabbate, dursee waan itti hin yaadamiin
ad lib gulaali
1. barreeffama osoo harkatti hin qabatii dubbachuu, fakkeessuu 2. utuu hin dhiphatiin
adage gulaali
mammaaksa
adamant gulaali
nama laafaatti yaada isaa hin jijjiirre
Adam's apple gulaali
liqimsituu, lumma, kokkee
adapt gulaali
madaqsuu
adaptability gulaali
haalota jijijjiramanitti madaquu
adapter gulaali
karaa haaraa ta'een waan tokkotti fayyadamuuf meeshaa nama gargaaru.
add gulaali
dabaluu, eda'uu
addendum gulaali
katabbii akka dabalataatti dhuma irratti barreeffamu
addict gulaali
nama araada wayii qabu
addiction gulaali
araada, haraaraa
addictive gulaali
araachisaa
addition gulaali
dabala, edaasa
additional gulaali
dabalata, edaasa
additive gulaali
quyyifa waan nyaataa fi qorichatti dabalamu
addled gulaali
1. diddoo, ajoo, ajeessaa, 2. burjaaja'aa, burjaajoftuu
address gulaali
teessuma, teessoo
adduce gulaali
dhiyeessuu (akka ragaa ykn fkn itti)
adept gulaali
ogeessa, hayyuu
adequate gulaali
ga'aa, quubsaa
adhere gulaali
1. hordofuu (seera, sirna fi kkf) 2. wayitti qabachuu 3. yaada/kaayyoo tokkotti cichuu, deeggaruu
adherence gulaali
deeggartummaa
adherent gulaali
deggeraa, deggertuu (jaarmiyaa siyaasaa fi kkf)
adhesion gulaali
waan tokkotti qabachuu/maxxanuu
adhesive gulaali
haphee
adjacent gulaali
wal bira, cinaa kan jiru, itti aanee
adjective gulaali
addeessa
adjoining gulaali
dhihoo, cinaa kan jiru
adjourn gulaali
1. guyyaa birootiif dabarsaa (walga'ii fi kkf) 2. bakka kan biraa deemuu
adjournment gulaali
beellama
adjudge gulaali
waanti tokko dhugaa ta'uu isaa beeksisuu yookiin akka waan dhugaa ta'etti fudhachuu
adjudicate gulaali
1. waldhabdee namoota giddii jiru gad fageenyaan xiinxalanii murtii kennuu 2. dugommii irratti akka abbaa murtii ta'anii hojjechuu
adjunct gulaali
1. waan akka miitootti waan tokkotti dabalamee garuu immoo hagasmara barbaachisaa hin taane 2. gochima tokko caalaatti ibsuuf dabalgochima himaaf kanneen fakkaatanitti dabalamu
adjure gulaali
jabeessanii gaafachuu
adjust gulaali
sirreessuu, tottolchuu (haala haaraa wajjin akka wal fudhatu)
adjustable gulaali
akka barbaadanitti sirreeffamuu waan danda'u
adjutant gulaali
qondaala loltuu kan dhimma bulchiinsaa fi naamusaatti itti gaafatamaa ta'e.
administer gulaali
1. bulchuu, to'achuu 2. hojii irra oolchuu 3. qoricha kennuu
administration gulaali
bulchiinsa
administrator gulaali
bulchaa, gaggeessaa
admirable gulaali
kan dinqisiifamu, dinqisiisaa, maalalchisaa
admiral gulaali
qondaala ol'aanaa kan humna galaanaa
admiration gulaali
dinqisiifannoo, raajeffannaa, maalalchiifannaa
admire gulaali
jajuu, dinqisiifachuu
admirer gulaali
leellisaa, leelliftuu
admissible gulaali
waan fudhatama qabu rakkina kan hin qabne
admission gulaali
1. waan balleessan tokko amananii fudhachuu 2. seenuu 3. gatii seensaa
admit gulaali
1. amanuu (balleessaa) 2. akka seenuuf eeyyamuu
admittance gulaali
mirga seensaa
admixture gulaali
makaa, makamaa
admonish gulaali
1. akeekkachiisuu 2. gorsuu (haala jabaa ta'een) 3. dheekkamuu
admonishment gulaali
akkeekkachiisa, (amala sirreessuuf)
admonition gulaali
ifaatii, ifaatoo, (amala sirreessuuf)
admonitory gulaali
akeekkachiisa
ado gulaali
walanee, rakkina deddeebi'u
adobe gulaali
xubii aduudhaan gogfame
adolescence gulaali
yeroo dargaggummaa, saalfannoo
adolescent gulaali
dardara, shamarra
adopt gulaali
1. mucaa ormaa fuudhanii akka kan ofiitti guddifachuu 2. waan tokko akka kan ofiitti itti fayyadamuu 3. nama tokko akka kaadhimaatti ykn bakka bu'aatti filuu 4. gabaasa, yaada fudhachuu (raggaasisuuf)
adoption gulaali
1. yaada nama kan biraa fudhatanii itti fayyadamuu 2. guddifachaa fudhachuu
adorable gulaali
jaallatamaa, jaallatamtuu
adoration gulaali
jaalala guddaa, leellifannaa (baay'ina jaalalaa irraan kan ka'e)
adore gulaali
baay'isanii jaalachuu, leellisuu, faarsuu
adorn gulaali
shashaqachuu, ofbareechuu, bareechuu, fuuluu
adornment gulaali
faaya, jifaara
adrenal gulaali
adireenaalii
adrenalin gulaali
adireenaaliinii (hormoonii adireenaaliin omishamu)
adrift gulaali
doonii ykn bidiruu lafatti hin hidhamne kan callisee bishaanirra bololi'u
adroit gulaali
qareessa, qareettii, si'aawaa
adulate gulaali
garmalee leellisuu, faarsuu
adulation gulaali
jajuu, dinqisiifachuu
adult gulaali
ga'eessa
adulterate gulaali
waan biraa itti makuudhaan waan tokko ququllinni isaa akka gadi bu'u gochuu
adulterer gulaali
halalee, eejjaa, mermertuu
adulteress gulaali
ejjaa, halalee,
adulterous gulaali
halalee, eejjaa, mermertuu
adultery gulaali
ejja, halalummaa, gaalamootummaa
advance gulaali
1. gara fuulduraatti deemuu, dhiibuu 2. osoo hojiin hin xumuramiin maallaqa dursee kenname, liqii 3. gatii dabalataa (gochima) 1. haala sodaachisaa ta'een gara namaatti adeemuu 2. jijjiirama ykn guddina agarsiisuu 3. liqeessuu 4. mariif yaada dhiyaassuu 5. gatiin meeshaalee dabaluu
advancement gulaali
guddina hojii ykn aankii
advantage gulaali
faayidaa irra wayyaa'aa ta'e, carraa gaarii, bu'aa, rahaa
advantageous gulaali
bu'aa qabeessa, kan caalaatti faayidaa qabu
advent gulaali
1. gahuu, dhiyaachuu 2. ayyaanni gooftaa keenya yesuus gahuu isaan dura torbanoota jiran arfan.
adventitious gulaali
waan tasa ta'e
adventure gulaali
1. imala balaa fiduu danda'u 2. jabduu, gochaa hagasmara beekamaa hin taane
adventurer gulaali
nama jabduu hojjechuu barbaadu
adventurous gulaali
balaa kan fidu ta'us waan haaraa raaw'achuf nama yaalu
adverb gulaali
dabalgochima
adversary gulaali
diina, nyaaphaa, siddii, amajaajii
adverse gulaali
faallaa kan ta'e, mijaa'aa kan hin taane
adversity gulaali
rakkina, yeroo gadhee
advertise gulaali
dhaadhessuu, beeksisuu (meeshaalee daldalaa)
advertisement gulaali
beeksisa, dhaadheessa (kan daldalaa)
advertiser gulaali
dhaadhessaa, dhaadhessituu, beeksisuu
advice gulaali
gorsa (gorsuu)
advisable gulaali
yoo godhan yookiin yoo raaw'atan filatamaa waan ta'e
advise gulaali
gorsa
advisor gulaali
gorsaa, gorsituu, makkala, gorsa nama kennu (barataadhaaf.)
advisory gulaali
gorsaa, gorsituu
advocacy gulaali
1. deggersa kennuu 2.ahukaattummaa
advocate gulaali
waan tokkko deggeranii addababa'itti dubbachuu (n) 1. waan tokko deggeree nama addababa'itti dubbatu 2. Abukaattoo
adze gulaali
qottoo
ae gulaali
aerate gulaali
waan dhangala'aatti qilleensa qicuu
aerial gulaali
gaanfollee, anteenaa (adj) xiyyaura/qillensa irraa
aerie gulaali
man'ee allaattiilee (kanneen akka risaa fi kk fakkaatanii)
aerobics gulaali
erobiksii (gosa ispoortii baay'ina oksijiinii qaama keessa jiru dabaluuf hojjetamu)
aerodrome gulaali
buufata xiyyaaraa
aeronautics gulaali
barnoota xiyyaara suphuu fi oofuu (saayinsii irratti kan hundaa'e)
aeroplane gulaali
xiyyaara
aesthetic gulaali
dinqisiifannaa bareedinaa (kees. artii keessatti )
af gulaali
afar gulaali
fagootti
affable gulaali
nama laafaatti itti dhiyaachuun danda'amu, kan namatti hin ulfaanne
affair gulaali
giroo, dhimma, haajaa
affect gulaali
1. dhiibbaa gochuu 2. tuquu 3. miira gaddaa
affectation gulaali
amala kijibaa (fakkeessuuf kan agarsiisan)
affected gulaali
itti fakkeessuuf waan hojjetame, garaa irraa kan hin maddine
affection gulaali
jaalala, kabajaa
affectionate gulaali
jaallatamtuu, jaallatamau
affidavit gulaali
sagalee kakaa (kan barreeffamaan mana murtiif dhihaate)
affiliate gulaali
nama/dhaabbata tokko dhaabbata beekamaa kan biraa wajin wal quunnamsiisuu
affinity gulaali
1. hariiroo yookiin waliti dhufeenya jabaa 2. wal fakkeenya mirkaneessuu
affirm gulaali
mirkaneessuu
affirmation gulaali
mirkaneessuu
affirmative gulaali
tole haa ta'u jedhanii waliigaluu (n) jecha waliigaltee agarsiisu (eeyyee tole)
affix gulaali
maxxansuu (keenyan manaa irratti)
affixes gulaali
fufata
afflict gulaali
gidiraa arguu, dhiphachuu
affliction gulaali
gidiraa, cinqi, rakkina, dhukkuba jabaa
affluence gulaali
duroommi, sooroma, badhaadhummaa
affluent gulaali
sooressa, badhaadhaa
afford gulaali
danda'uu (maallaqa, yeroo fi waantoota fafakkaatan aarsaa gochuuf yookiin baasuuf)
afforest gulaali
bosona uwwisuu
affray gulaali
jeequmsa, goolii, lola
affront gulaali
jecha/ haasaa nama mufachiisu, arrabsoo
afield gulaali
bakka barame iraa fagaachuu
afire gulaali
gubachuutti waan jiru
aflame gulaali
1. kan boba'u 2. baay'ee qaana'uu yookiin dharraa ol'aanaa agarsiisuu
afloat gulaali
1. kan bololi'u (bishaan irra) 2. galaana irra, doonii irra 3. rakkina/cinqii keessaa ba'uu
afoot gulaali
waan ta'uutti jiru
aforesaid gulaali
waan dursee jedhame
afraid gulaali
sodaadhaan kan guutame
afresh gulaali
keessa deebi'uu, akka haaraatti jalqubuu
Afro gulaali
goofaree, Afrikaa wajjin hidhata waan qabu
aft gulaali
dudduuba doonii
after gulaali
booda, booddee, duuba, gulana, maayessa
afterbirth gulaali
daatii, obbaatii
aftermath gulaali
taatee gadhee /hamaa
afternoon gulaali
waaree booda
afterwards gulaali
eger, booddee
ag gulaali
again gulaali
ammas, lamuu, irra deebi, lammata, ammallee
Against gulaali
farra
agape gulaali
afaan banuu (dinqisiifannaa ofii ibsuuf yookii amuummachuuf)
agaric gulaali
harraqoo, uukkoo, horroqoo, shashara. commee, abbaa-maarqoo, dhuufuu jaarsaa
age gulaali
umurii, ganna, waggaa
aged gulaali
otontoraa, otontortuu, dulloomaa, dulloomtuu
ageless gulaali
kan barabaraa. waan hin dulloomne
agency gulaali
1. dhaabbata daldalaa tajaajila murtaa'e kennu 2. waajjira mootunmaa tajaajila murtaa'e kennu
agenda gulaali
ajandaa
agent gulaali
abbaana, wakiila
agglomerate gulaali
walitti qabuu, waitti sassaabuu
agglomeration gulaali
bakka tokkotti kuusamuu, baay'achuu
agglutinate gulaali
walitti qabsiisuu
aggrandize gulaali
guddisuu, dabalu
aggravate gulaali
abaasuu
aggregate gulaali
dimshaasha, edaasa/ herrega waliigalaa
aggression gulaali
miira diinummaa, jibba
aggressive gulaali
kan dubbii yookiin lola jaalatu
aggressor gulaali
weerartuu, biyya yookiin nama dursee lola yookiin dubbii jalqabu
aggrieved gulaali
kan gadde, midhamaa
aghast gulaali
sodaa fi naasuudhaan guutamuu
agile gulaali
Si'aawaa, si'ooftuu
agility gulaali
si'aayina
agitate gulaali
1. kakaasuu, dadammaqsuu (deggersa/mormii) 2. bulbuluu, sochoosuu (waan dhangala'aa)
agitation gulaali
1. dadammaqsa 2. cinqii, yaaddoo yookiin gammachuu
agitator gulaali
kakaastuu, dadammaqsituu, namooti duula yookiin hiriira irratti akka qooda fudhatan kakaasuu
aglow gulaali
kan ifu, sirritti kan ho'u
agnostic gulaali
waa'ee wantoota qabatamaan mul'atani malee waa'ee Waaqayyoo waan tokkollee beekuun hin danda'amu nama jedhu
ago gulaali
.... dura, ...darbeera
agog gulaali
dharra'aa, fedhii ol'aanaa kan qabu
agony gulaali
dhiphina, gidiraa, gadadoo, hiraara, dararaa, badada
agrarian gulaali
Waan qonnaa wajjin walitti dhufeenya qabu
agree gulaali
waliigaluu, wal ta'uu
agreeable gulaali
itti waliigaluun waan danda'amu, gammachiisaa
agreement gulaali
waligaltee, dilaala, walta'iinsa
agriculture gulaali
qonnaa, qotiisa
aground gulaali
lafa bishaanii galaana jala jiru tuquu/bira ga'uu
ah gulaali
ahead gulaali
gara fulduraatti
ai gulaali
aid gulaali
gargaarsa, deggersa, hirpha (v) gargaaruu, deggeruu
aide gulaali
gargaaraa, gargaartuu
ail gulaali
dhukkubsachuu
ailment gulaali
dhukkuba, dhibee
aim gulaali
kaayyoo, galii, akeeka (v) giyyaafachuu, akeekuu
air gulaali
qilleensa
air force gulaali
humna qilleensaa
air pump gulaali
buufaa
airborne gulaali
qilleensa keessa kan deemu
aircraft gulaali
xiyyaaraa fi wantoota fafakkaatan kan qilleensa keessa barrisan
airfield gulaali
qubata xiyyaaraa (keessaayyuu kan waraanaa)
airline gulaali
daandii qilleensaa
airmail gulaali
xalayaa xiyyaaraan ergamu
airman gulaali
miseensa humna qilleensaa
airplane gulaali
xiyyaara, baaburbaallee
airport gulaali
dirree xiyyaaraa
airstrip gulaali
daandii qalloo xiyyaarri irra fiigee qubatu yookiin kan irraa ka'u
airtight gulaali
kan qilleensa hin galchine
airy gulaali
qilleensawaa
aisle gulaali
barcuma tarree naqamee jiru gidduu karaa ittiin darban
aj gulaali
ajar gulaali
balbala xinnoo saaqamee jiru
ak gulaali
akimbo gulaali
harka mudhii gara gadiirra kaa'uu
akin gulaali
wal fakkaataa
al gulaali
alacrity gulaali
fedhii guddaa, hawwii ol'aanaa
alarm gulaali
1. naasuu, Sodaa 2. sagalee balaan yookiin rakkoon wayii kan jiru ta'uusaa himu 3. meeshaa rakkoon kan jiru ta'uusaa beekee iyyu (v) akeekkachiisa kennuu, sodaachisuu, rifachiisuu
alarming gulaali
rifachiisaa, rifachiistuu, birrachiisaa, birrachiistuu, qaxaxii, naasisaa
albatross gulaali
gosa simbirroo galaanaa
albeit gulaali
ta'ullee, ta'us
albino gulaali
nama yookiin bineelda bifa isaa isa uumamaa malee dhalate (kees. kan gogaan fi rifeensi addaatu)
album gulaali
albamii
alcohol gulaali
alkoolii
alcoholic gulaali
waan alkooli qabu
alcove gulaali
kutaa xinnoo kan mana keessaa
ale gulaali
gosa farsoo
alert gulaali
si'aawaa (n) akeekkachiisa, hubachiisa
algae gulaali
waabara, saaphuyyee
algebra gulaali
aljeebraa (gosa barnoota herregaa)
alias gulaali
maqaa dharaa
alibi gulaali
yeroo yakki hojjetame namni tokko bakka yakki itti hojjetame sana kan hin turre ta'uu isaa ragaa mirkaneessu
alien gulaali
1. amba, orma, alagaa 2. kan duraan beekamu irraa waan adda ta'e
alienate gulaali
ofirraa fageessuu, irraa baqachuu
alight gulaali
1. bu'uu (makiinaa, fardaa fi kkf irraa) 2. muka irra qubachuu (allaattii fi kk fakkaatan) 3. gubuchuu
align gulaali
waan tokko wal qixxeessanii tarree naquu
alike gulaali
wal fakkaataa
alimentary gulaali
kan nyaataa, bullaa'uu nyaataa
alimony gulaali
dhirsiif niitiin wayita wal hiikan, maallaqa inni tokko isa kaaniif kaffalu
alive gulaali
jiraataa, kan lubbuun jiru, kan hin duune
all gulaali
cufa, hunda, mara, jiblaa
Allah gulaali
Allaah (Waaqayyo)
allay gulaali
qabbaneessuu, tasgabbeessuu (sodaa, shakkii)
allegation gulaali
himannaa (kan ragaan irratti hin dhihaatiin)
allege gulaali
utuu ragaan hin jiraatiin waa tokko akka dhugaatti dhiheeffatanii falmachuu
allegiance gulaali
amanamummaa, deggeraa ta'uu
allegory gulaali
fakkoommii
alleluia gulaali
galati Wauqayyoof
allergy gulaali
adanyoo
alleviate gulaali
gad hir'isuu, gidiraa laaffisuu/salphisuu
alley gulaali
daandii dhiphoo
alliance gulaali
bu'aa gamtaatiif jecha tokkummaa yookiin waldaa biyyoota garaagaraa gidduutti uumamu
allied gulaali
kan waliigale, kan walta'e
alligator gulaali
koromtoo
allocate gulaali
qooduu, hiruu, kennuu
allot gulaali
kennuu, qooduu (waan qaban irraa)
allotment gulaali
1. lafa uummataa kan abaaboo fi wantoota fakkaatan iratti misoomsuuf kiraayii fudhatame 2. qoodamee waan kenname
allow gulaali
hayyamuu, eeyyamuu
allowance gulaali
durgoo. olmaayaa
alloy gulaali
albuuda wal makaa (keessattuu sibila)
allude gulaali
eeruu, tuquu
allure gulaali
hawwachuu, ofitti harkisuu
alluring gulaali
hawwataa
allusion gulaali
eeruu, baanuu
alluvial gulaali
cirracha yookiin biyyoo lagii fi lolaan bakka tokko tuule
alluvial soil gulaali
tinfaa
ally gulaali
tumsaa, tumsituu, jaallee
almanac gulaali
kitaaba Waan waggaa tokko keessatti raaw'atamuu malu tokko tokkoon ibsu kan akka dhaha guyyaattis tajaajilu
almighty gulaali
hunda kan danda'u, baay'ee guddaa, humna qabeessa
almond gulaali
gosa mukaa kookii fakkaatu
alms gulaali
raamata, kennaa, buusii
aloft gulaali
qilleensa keessa, ol
alone gulaali
kophaa, duwwaa
along gulaali
cinaa, bira, wajjin
alongside gulaali
cinaa, maddii, wajjin
aloof gulaali
nama namatti hin siqne
aloud gulaali
sagalee ol fuudhanii dubbachuu, sagalee guddaadhaan
alpha gulaali
qubee Giriikii isa jalqabaa
alphabet gulaali
arfii, qubee
alphabetical gulaali
toora qubeetiin
already gulaali
dursee, ammaan dura, armaan dura
also gulaali
itti dabalee, akkasumas
altar gulaali
siidaarsaa, dakkii
alter gulaali
geeddaruu, jijiiruu
alteration gulaali
geeddarumsa, jijiirama
altercate gulaali
wal qoccolu, wal loluu
altercation gulaali
qoccolloo, walitti falmuu (sagalee ol fuudhanii)
alternate gulaali
1. waliin jijjiiruu dabaree dabareedhaan 2. wal geeddaruu/ ta'uu
alternating current gulaali
kaarentii gegeeddaramaa, guyyaa lama lamatti waan dhufu
alternative gulaali
1. filannoo (waan lama gidduudhaa) 2. kan biraa, adda
although gulaali
ta'ulle, ta'us
altimeter gulaali
xiyyaarri afooga galaanaatii olitti fageenya hammamii irratti akka argamu meeshaa himu
altitude gulaali
ol fageenya
alto gulaali
sagalee qalloo (kees. kan dubartii)
altogether gulaali
guutuummaatti, guutuumaan guutuutti, hundumaa
altruism gulaali
faayidaa fi gammachuu namoota kan biroo dursuu, ofittoo ta'uu dhabuu
altruism gulaali
faayidaa fi gammachuu namoota kan biroo dursuu, ofittoo ta'uu dhabuu
aluminum gulaali
aluminiyamii, saldaqaa
alumnus gulaali
barataa mana barnootaa, kolleejii yookiin yunivarsiti tokkoo nama ture (dhiira)
always gulaali
yeroo hundumaa, hooggayyuu, yoomuu
am gulaali
amalgam gulaali
1. waan ilkaanitti guutamu 2. waan makaa meerkurii qabu
amalgamate gulaali
walitti makuu, tokkoomsuu
amass gulaali
walitti qabuu, walitti guuruu (baay'inaan)
amateur gulaali
utuu kaffaltii hin argatiin nama ispoortii fi tiyaatira keessatti qooda fudhatu
amaze gulaali
dinqamuu
amazement gulaali
dinqamuu
amazing gulaali
dinqisiisaa, ajaa'ibsiisaa
Amazon gulaali
1. dubartii dheertuu (kan cimina qabdu) 2. dubartii loltuu (durdurii warra Giriikii keessatti)
ambassador gulaali
lamii, ambaasaaddara
amber gulaali
waanta keelloo fakkaatu kan faaya garaagaraa hojechuuf nama gargaaru
ambidextrous gulaali
nama harkasaa bitaas ta'e mirga qixxee itti fayyadamuu danda'u
ambiguity gulaali
waan hiika tokko caalaa qabu kan karaa garaagaraatiin hikamuu danda'u, kan hiikisaa shakkisisaa ta'e
ambiguous gulaali
waan hiiki isaa ifa hin taane Kan karaa garaagaraatin Hiikamuu danda'u
ambition gulaali
fedhii ol'aanaa, hawwii, niyyaa
ambitious gulaali
waan tokko argachuuf dharraa yookiin nama hawwii ol'aanaa qubu
ambitious gulaali
waan tokko argachuuf dharraa yookiin nama hawwii Ol'aanaa qabu
ambivalence gulaali
waan tokkoof ilaalcha gaariis gadhees qabaachuu
ambivalent gulaali
waa'ee waan tokkoo miira gaariis ta'ee gadhee agarsiisuufi
amble gulaali
tirachuu, suuta deemuu
ambulance gulaali
Anbulaansi
ambush gulaali
riphee (riphani eeguudhaan balaa geessisuu yaaluu) (v)riphuu
Ameliorate gulaali
waan tokko fooyyessuu
amelioration gulaali
fooyyessuu, wayyeessuu
amenable gulaali
nama yaada yookiin ajaja kennamuf hin mormine, fudhataa yaadaa
amend gulaali
dogoggora sirreessuuf Waan tokkO xinnoo jijiiruu (Seeraa fi kkf)
amendment gulaali
Jijjiirama xinnoo (sanadii irratti..)
amends gulaali
beenyaa, bulii
amenity gulaali
tajaajila bakka tokkotti kennamu kan jireenyi akka tolu godhu, waan nama gammachiisu
amiable gulaali
gaimmacihiisaa, gammachiistuu
amicable gulaali
utuu wal hin loliin yookiin utuU wal hin dhabiin mariidhaan kan ta'e
amidst gulaali
gidduutti, walakkaatti
amiss gulaali
dogoggora
amity gulaali
walitti dhufeenya gaarii namoota yookiin biyyoota gidduu jiru
ammunition gulaali
rasaasa, meeshaa waraanaa
amnesia gulaali
of wallaaluu, waa hubachuu dadhabuu (sababa balaatiin)
amnesty gulaali
namoota biyya irratti yakka hojjetaniif seeraan dihiifama gochuu, Walaba gad dhiisuu
amniotic fluid gulaali
oota, daata
amoeba gulaali
ameebaa
amok gulaali
Aarii irraa kan ka'e asiif achi bubbutamuu
among gulaali
Baay'ee keessaa, keessaa
amoral gulaali
waan safuu irratti hin hundoofne
amorous gulaali
jaalala qaban fuulleedhumatti argisiisuu (keessaayyuu kan fedhii saalquunnamti)
amorphous gulaali
mololomii, boca dhabeessa
amortize gulaali
Idaa kaffalanii fixuu
amount gulaali
1. bay'na, hammamta 2. herrega maallaqaa kan walii galaa, waan tokkoon qixxee ta'uu
amour gulaali
Jaalala dhoksaa
Ampere gulaali
ampiirii
amphibian gulaali
bineensa kan bishaanis ta'e dachee gogaa irra jiraachuu danda'u
amphibious gulaali
Bineensa bishaanii fi dachee gogaa irra jiraachuu danda'u
amphitheater gulaali
jaarmaa/gamoo soraa/qinaaxxii maleessa kan tiyaatira keessatti agarsiisan
amphora gulaali
cuggee
ample gulaali
ga'aa yookiin kan barbaachisuu olitti
amplifier gulaali
sagaleessaa
amplify gulaali
ol fuudhuu (sagalee)
amplitude gulaali
bal'ina, dheeriina
ampule gulaali
bilqaaxxii xinnoo kan dhangala'aa qoricha ittiin bulbulan baattu
amputate gulaali
kutuu, muruu (miilla, harkaa)
amputated gulaali
citaa, muramaa (miilla, harka), saruxxee
amputated gulaali
dooluu, saruxxee
amulet gulaali
kudhaama, hirsii
amuse gulaali
gammachiisuu, kofalchiisuu
amusement gulaali
gammachuu, kolfa, tapha
amusing gulaali
kofalchiisaa, kofalchiistuu
an gulaali
an gulaali
tokko, tokkitti
anachronism gulaali
waan yeroo wajjin hin deemne
anaconda gulaali
gosa bofaa Ameeriikaa Kibbaatti argamu kan bineensoota caccabsee erga ajjeese booda nyaatu
anaemia gulaali
dhukkuba hir'ina dhiigaa
anaerobic gulaali
kan oksijiinii hin barbaadne ykn oksijiinii kan hin qabne
anaesthesia gulaali
of wallaaluu (qorichaan adoodanii)
anal gulaali
kan munnee, kan hudduu
analogue gulaali
waanta waan kan biraa wajjin wal fakkaatu
analogy gulaali
wal fakkeenya
analysis gulaali
xiinxallii
analyze gulaali
xiinxaluu, gamaaggamuu
anarchism gulaali
tiiyoorii siyaasaa, mootummaa, fi seerri hin barbaachisan jedhu
anarchist gulaali
ol'aantummaan seeraa akka mirkanaa'u nama hin barbaadne
anarchy gulaali
seera-maleessummaa, jeequmsa
anathema gulaali
agana, ifannaa
anathematize gulaali
aganuu, ifachuu
anatomy gulaali
1. saayinsii waa'ee caasaa qaama namaa yookiin kan neefkaa qu'atu 2. dhaaqamaa, caasaa qaama namaa yookiin kan bineeldaa 3. xiinxalli yookiin gorannoo waan tokkoo
ancestor gulaali
abuduroo, abuturoo
anchilles tendon gulaali
koronyoo, qoronyoo
anchor gulaali
gadiitoo
ancient gulaali
kan bara durii
and gulaali
.fi
anecdote gulaali
seenaa dinqisiisaa kan qabatamaan nama quunname akka durduriitti odeeffamu
anemia gulaali
hir'ina dhiigaa
anemometer gulaali
aniimameetir
anesthesia gulaali
of wallaaluu (qorichaan adoodani)
anesthetic gulaali
banjoo (tibba wal'aanssaatti qoricha namni akka of hin beekne ittiin taassissan)
anesthetize gulaali
adoochuu (qorichaan)
anew gulaali
ammas, akka haaraatti
Angel gulaali
ergamaa, maleekaa
anger gulaali
aarii
Angle gulaali
kofa, cabsaa, roga
angle gulaali
kofa-daangeessaa
angler gulaali
adamsituu qurxummii
angling gulaali
waan nyaataa fiixee kiyyootti diranii qurxummii ittiin qaban
Anglo-American gulaali
lammii Ameeriikaa sanyiin isaa Ingilizii ta'e
angora gulaali
gosa beeyladootaa dabbassaa dheeraa qabanii
angry gulaali
kan aare
anguish gulaali
Cinqi, gidiraa, gadda guddaa
angular gulaali
1.qalloo, crgaramaa, ergaramtuu 2.mata-jabeessa, mata jabeettii, gogaa 3. han kofa qajeelaa gahu
animal gulaali
neefkaa, bineelda, horii
animalism gulaali
horummaa, neefkummaa
animate gulaali
lubbuu itti horuu, dadammaqsuu, kakaasuu
animism gulaali
uumamni hundi jechuun muki, dhagaan qilleensii fi kanneen fakkaatan cufti lubbuu qabu amantii jedhu
animosity gulaali
jibba, lola
anise gulaali
insilaala, kamoona, kamunii
ankle gulaali
kuburuu. kibirii
anklet gulaali
albuu
annals gulaali
tarreeffama argannoolee haaraa yookiin hojiilee waggaa tokko keessatti raaw'ataman kan akka tartiiba isaaniitti naqaman
annex gulaali
biyya kan biraa humnaan biyya kan ofitti dabaluu
annexe gulaali
nanneen walitti aanan kan wal qahatanii jiran
annihilate gulaali
1. barbadeessuu, dhabamsiisuu 2. injifachuu, mo'uu
annihilation gulaali
dhabamsiisa, barbadeessa
anniversary gulaali
ayyaana yaadannoo kan waggaa
annotate gulaali
ibsuu, hiikuu (katabbii)
announce gulaali
labsuu, beeksisuu, hubachiisuu
announcement gulaali
beeksisa, labsii
announcer gulaali
beeksisaa, beeksistuu, labsituu, Iabsaa
annoy gulaali
aarsuu, dallansiisuu
annoyance gulaali
aarii, dallansuu
annual gulaali
kan waggaa
annually gulaali
Waggaa Waggaan
annuity gulaali
maallaqa waggaa waggaatti nama tokkoof kaffalamu (akka galiitti)
annul gulaali
seera haquu
annular gulaali
waan qubeelaa fakkaatu
Annunciation gulaali
misiraachoo
anoint gulaali
muuduu, dibuu (aangoof)
anomalous gulaali
waan beekamaa/waan barame irraa adda kan ta'e
anomaly gulaali
waan seeraa fi barmaatarraa beekamaa ta'een ala ta'uu
anonymity gulaali
maqaa dhoksuu
anonymous gulaali
kan maqaan hin beekamne yookiin kan maqaan ifatti hin ibsamne
another gulaali
Kan biraa, abbii, ka dhibii
answer gulaali
deebii
ant gulaali
jaamaa, mixii, gonjaree
antagonism gulaali
amajaajummaa
Antagonist gulaali
nama waa mormu, faallaa kan deemu
anteater gulaali
olokee (gosa bineensaa arraba dheeraa qabu kan goondaa yookin mixii nyaatu)
antecedent gulaali
dursee kan dhufu
antecedents gulaali
abuduroo, abboota durii
antechamber gulaali
kutaa xinnoo kan gara kutaa guddaatti dabursu
antelope gulaali
arroolee
antenna gulaali
anteenaa, gaanfollee
anterior gulaali
fuullee kan jiru, fulduraa kan mul' 'atu
anthem gulaali
faaruu (kan gamtaadhaan faarfatamu)
anther gulaali
antarii, subba sanyii kormaa
anthill gulaali
koobii rimmaa
anthology gulaali
walaloo yookiin katabbiillee garaagaraa nama tokkoon barreeffaman kan bakka tokkichatti walitti qabaman
anthrax gulaali
golloobaa, cirmalee
anthropology gulaali
ximmada
anti gulaali
farra
anti-aircraft gulaali
farra-xiyyaaraa
antibiotic gulaali
antiibaayootikii, qoricha baakteeriyaa ajjeesu
antibody gulaali
antiibodii, farra qaama alagaa
antic gulaali
sochii nama kofalchiisuuf godhamu
anticipate gulaali
1. ni ta'a jedhanii waa eeguu 2. utuu nami kan biraan hin hojjetiin waan tokko dursanii hojjechuu 3. fulduratti waan ta'u tokko gammachuudhaan eeguu
anticlimax gulaali
waan nama aarsu
antics gulaali
nama kolfisiisuuf yookiin gammachiisuuf sochii godhamu
antidote gulaali
farra-summii
anti health gulaali
farra-fayyaa
anti meridian gulaali
waree dura
antimony dust gulaali
kuula
antipathy gulaali
jibba guddaa
antipeople gulaali
farra-uummataa
antipersonnel gulaali
meeshaa waraanaa nama ajeesuuf yookiin miidhuuf tolfaman
antiquary gulaali
nama waa'ee meeshaalee dulloomanii qoratu fi meeshaalee kanniinis walitti qabee gurguru
antiquated gulaali
otontoraa, dulloomaa, nama ilaalcha barri itti darbe faarsu
antique gulaali
meeshaa dulloomaa garuu immoo kan gatii guddaa qabu
antiquity gulaali
1. bara durii 2. meeshaa kan bara duri, hambaa
antiseptic gulaali
antiiseptiksii, keemikaalii madaan baakteeriiyaadhaan akka hin faalamne eegu
antisocial gulaali
farra hawaasaa
antithesis gulaali
faallaa waan tokkoo
antitoxin gulaali
farra summii
antler gulaali
gaafa kuruphee yookiin kan warseessaa
ant weed gulaali
maxxannee
anus gulaali
futee, munnee, bondee, fudee
anvil gulaali
sibiila warri tumtuun sibiila irra kaa'ani tuman
anxiety gulaali
yaaddoo, cinqii, badada
anxious gulaali
dhiphataa, dhiphattuu, cinqamaa, cinqamtuu, yaaddooftuu
any gulaali
kamiyyuu, eenyuyyuu, tokkollee
any body gulaali
eenyuyyuu, nami kamiyyuu, abbaa fedhe
anyhow gulaali
itti dabalee, sana ta'e kana, ta'us
anymore gulaali
eenyuyyuu, namni Kamiyyuu
anyone gulaali
si'achi
anything gulaali
waan halle, Waan cufa, waan tokkollee
anyway gulaali
haala kamiiniyyuu, karuma ta'en
anywhere gulaali
bukkayyuu, eessattu
ao gulaali
aorta gulaali
ortaa, aawortaa, ujummoo guddaa dhiiga raabsu (hidda dhiigaa isa furdaa kallattii onne isa bitaa irrraa dhufu)
ap gulaali
apace gulaali
ariitiidhaan, sardamsuudhaan
apart gulaali
1. addan fagaachuu 2. addaan ba'uu, kopha kophaa, addaan kukkutuu
apartheid gulaali
sirna siyaasaa Afriikaa Kibbaa keessa ture kan lammiilee biyyattii akka Sanyiisaaniitti addaan qoodee miidhaa geessiisaa ture
apartment gulaali
appaartaamaa
apathetic gulaali
nama waan okko akka dhimma isaatti hin ilaalle, kan fedhii hin qabme
apathy gulaali
waan tokkotti fedhii dhabuu
ape gulaali
bineeyyii sanyii jaldeessaa ta'anii garuu immoo kanneen eegee hin qabne
Aperient gulaali
qoricha garaa namaa kaasu
aperitif gulaali
dhugaatii soorata dura dhugamu
aperture gulaali
1. uraa, qaawwa xinnoo 2. karaa ifti kaameeraa keessa seenu
apex gulaali
fiixee, bantii
aphorism gulaali
Mammaaksa
aphrodisiac gulaali
qoricha fedhii saalquunnamtii ainta kakaasu
apiary gulaali
bakka gaagurrii kanniisotaaf kaa'amu
apiece gulaali
tokkoon tokkoon
aplomb gulaali
Ofitti amanuu
apologetic gulaali
Balleessaa isaatti gaabbee kan dhiifama gaafatu
apologize gulaali
dhiifama gaafachuu
apology gulaali
dhiifama
apoplexy gulaali
yaaduu akkasumas socho'uuf humna dhabuu (miidhaa hidda dliigaa sammuu keessa jiru irraa gaheen)
apostate gulaali
Nama amantii isaa gane
apostle gulaali
duuka buutuu, ergamaa, noolee
apostrophe gulaali
mallattoo hudhaa (')
apostrophic gulaali
mallattoo hudhaa (')
apotheosis gulaali
1. nama qulqulluu ta'uu, ayyaantuu 2. jireenya biyya lafaa dhiisuu 3. ulfina kennuu
appall gulaali
naasisuu. rifachiisuu
appalling gulaali
naasisaa, jibbisiisaa, baay'ee gadhee
apparatus gulaali
1. meeshaa laabraatoorii keessatti waa ittiin hojjetan 2. caasaa dhaabbataa
apparel gulaali
uffata, wayyaa, huccuu
apparent gulaali
1. ifatti kan mul'atu, ifaa, beekamaa. kan hin shakkisiifne 2. waan dhugaa fakkaatu garuu immoo dhugaa kan hin taane
apparition gulaali
ekeraa
appeal gulaali
1. gaafachuu (gaaffii hatattamaa) 2. nama hawwachuu (bareedinaan) (n) iyyata, wagii, maganata
appealant gulaali
iyyataa, iyyattuu
appear gulaali
1. mul'achuu, ga'uu 2. suuta ifa ba'uu 3. maxxanfamuu (kitaabaa fi kk fakkaatan) 4. dhihaachuu (mana murtii fi bakka fafakkaatanitti)
appearance gulaali
bifa
appease gulaali
gammachiisuu, wan isaan barbaadan kennuudhaan namooti akka qabbanaa'an gochuu
append gulaali
itti dabaluu (katabbii irratti) yookiin miiltoo itti qabsiisuu
appendage gulaali
waan waan tokkotti qabatee yookiin fufee jiru
appendicitis gulaali
dhukkuba garaa bu'aa
appendix gulaali
1. odeeffannoo dabalataa fuula dhumaa kan kitaabaa irratti kennamu, miiltoo 2. ciincha (tirfanjatii)
appertain gulaali
walitti dhufeenya kan qabu, ta'uu kan qabu
appetizer gulaali
waanta fedhiin nyaataa akka dabalu godhu (dhugaatii fi kkf)
appetite gulaali
fedhii nyaata nyaachuu
applaud gulaali
angaasuu, dhawwaaquu
applause gulaali
angaasuu, harka dha'uu, dhawwaaquu (n) angaasa, harka rukuttaa, dhawwaaqqii
apple gulaali
poomii (gosa fuduraa)
appliance gulaali
meeshaa, mi'a, qodaa
applicable gulaali
wajjin kan deemu yookiin hojiirra ooluu kan danda'u
applicant gulaali
iyyataa, iyyattuu
application gulaali
iyyata, hojii irra oolchuu, hojmaatessuu
apply gulaali
1. gaafachuu 2. hojii irra oolchuu
appoint gulaali
shuumuu, muuduu
appointee gulaali
shuumii
appointment gulaali
beellama (v)muudama, shuumata
apportion gulaali
qooduu, hiruu, ramaduu
apposite gulaali
wal fudhataa, kan wal faana deemu
appraise gulaali
xiinxaluu, qu'achuu (sadarkaa, gatii, faayidaa waan tokkoo)
appreciable gulaali
1. waan mul'atu yookiin waan tilmaamamuu danda'u 2. waan gatiin dabaluu danda'u
appreciate gulaali
leellisuu, dinqisiifachuu
appreciation gulaali
1. dinqisifannaa, raajeffannaa 2. dabalata gatii
apprehend gulaali
1. qabuu, to'achuu 2. hubachuu
apprehension gulaali
1. sodaa, cinqii (waan fulduratti ta'u yaadanii) 2. qabuu, to'annaa jala galchuu
apprentice gulaali
barataa leenjii ogummaa fudhatu (yeroo gabaabaadhaaf)
apprise gulaali
beeksisuu
approach gulaali
itti dhihaachuu (n) akkaataa waan tokko itti raaw'atan
approbation gulaali
waliigaltee, walta'iinsa, tole jechuu
appropriate gulaali
mijaa'aa, tolaa, sirrii (v) seeraan dhaaluu, humnaan fudhachuu
approve gulaali
raggaasisuu, haa ta'u jedhanii fudhachuu/waliigaluu
approximate gulaali
kan tilmaamaa
approximation gulaali
tilmaama
appurtenance gulaali
qabeenyaa dhuunfaa (xixinnoo)
April gulaali
Ebla
apron gulaali
marxoo
apropos gulaali
ilaalchisee, waa'ee wajjin kan deemu
apt gulaali
mijaa'aa, tolaa, sirrii, aanja'aa
aptitude gulaali
dandeetti waa hojjechuu kan nami uumamaan qabu
aq gulaali
aqualung gulaali
meeshaa warri daaktuun afuura ittiin baafatan
aquarium gulaali
bidiruu yookiin meeshaa kan qurxummii keessa kaa'an
aquatic gulaali
bishaan bira (naanniggaa) yookiin bishaan keessa kan jiraatu (bineensa, biqiltuu fi kkf)
aqueduct gulaali
bo'oo bishaanni keessa yaa'u
aqueous gulaali
waan akka bishaanii
aquiline gulaali
jallaa, gooboo (funyaaniif)
ar gulaali
Arabic gulaali
afaan Arabaa
arable gulaali
qonnaaf kan tolu
arbiter gulaali
waan tokko hojjechuuf yookiin raaw'achiisuuf nama namoota kan biroo caalaatti fudhatama qabu
arbitrary gulaali
1. sababa kan hin qabne waan yaaduma mataa ofii kophaa irratti hundaa'e, kan baay'ee itti hin yaadamne 2. kan aangoon isaa daangaa hin qabne (abbaa irree)
arbitrate gulaali
araarsuu, atoomsuu, jaarsummaa taa'uu
arbitration gulaali
jaarsummaa, atoomsa
arbitrator gulaali
araarsaa, atoomsaa, jaarsa
arbour gulaali
gaaddisa (muka jala)
are gulaali
gomboo, golboo
arcade gulaali
soraa suuqii fi suuqii gidduutti argamu kan nami jala daddarbu
arcane gulaali
iccitii
arch gulaali
waagimboo, xiyya
archaeology gulaali
qu'annoo seenaa kan durii (hambaalee biyyoo keessa awwaalamanii jiran qotanii baasuudhaan)
archaic gulaali
kan bara durii, kan dulloome
archangel gulaali
ergamaa ergamoota irra caalu
archbishop gulaali
duree phaaphaasii
arch-enemy gulaali
diina (kan garmalee jibbanii fi sodaatan)
archer gulaali
nama xiyyaadhaan sirriitti waa waraanuu danda'u
archery gulaali
ispoortii xiyyaa darbachuu
archetype gulaali
isa jalqabaa, isa duraa, angaficha
archipelago gulaali
cittuu lafaa yookiin oddoola bakka tokkotti baay'atanii jiran
architect gulaali
ogeessa dizzaayinii /saxaxa gamoo qopheessu
architecture gulaali
ogummaa dizzaayinii jaarmaalee, arkiteckcharii
archives gulaali
1. sanadoota mootummaa, dhaabbattootaa fi matayyootaa (kan seenaa fi gochaalee garaagaraa bakka tokkotti walitti qabaman) 2. golaaduu, golambaa
ardent gulaali
waa'ee waan tokkoo baay'isee kan itti yaadu, waan tokkoof miira jabaa kan qabu
ardour gulaali
fedhii o'aa, jaalala ol'aanaa
arduous gulaali
rakkisaa, rakkistuu
area gulaali
bakka, iddoo, naannoo, bal'ina
arena gulaali
dirree bal'aa kan ispoortiifi kk fakkaatanii
argue gulaali
o
argument gulaali
falmii, falammii
arid gulaali
gammoojii, bakka rooba baay'ee hin arganne
arise gulaali
ka'uu, dammaquu
aristocracy gulaali
namoota gita ol'aanaa
arithmetic gulaali
artimeetikii, herrega
ark gulaali
I. doonii Noh 2. taabota
arm gulaali
irree
armada gulaali
doonii waraanaa baay'inaan wal faana yaa'an
armadillo gulaali
gosa bineenti qocaa fakkaattu (Ameeriikaa giddu galeessaatti kan argamtu)
Armageddon gulaali
waraana isa dhumaa (kan biyya lafaa gara badiisaatti oofu)
armament gulaali
hidhannoo, meeshaa waraanaa
armchair gulaali
barcuma hirkoo (waan harka irra kaa'atan kan qabu)
armistice gulaali
yeroof waraana dhaabuuf waliigaluu
armor gulaali
1. sibiila yeroo waraanaatti akka wayyaatti uffatamu 2. sibiila qaama taankiif makiinaa irrattiuwwisamu (akka rasaasaan hin uramne)
armour gulaali
1. sibiila yeroo waraanaatti akka wayyaatti uffatmu 2. sibiila qaama taankiif makinaa irratti uwwisqmu (akka rasaasaan hin uramne)
armoury gulaali
mana guddaa bakka meeshaan waraanaa itti kuusamu
armpit gulaali
ukoo, bobaa
arms gulaali
meeshaa waraanaa
army gulaali
raayyaa, ijaaba
aroma gulaali
urgaa gaarii
aromatic gulaali
foolii gaarii waan qabu
around gulaali
naannoo
arouse gulaali
1. dammaqsuu 2. kakaasuu
arrack gulaali
araqee
arraign gulaali
nama tokko mana murtiitti dhiheessuu
arrange gulaali
1. sireessuu, sirriitti naquu 2. qopheessuu
arrant gulaali
baay'ee gadhee
array gulaali
1. nama yookin meeshaalee hiriiraan yookiin tooraan bareechanii naquu 2. uffachuu
arrears gulaali
idaa yookiin maallaqa hin kaffalamne
arrest gulaali
qabuu, to'annaa jala galchuu
arrival gulaali
bakka tokko ga'uu, gahiisa
arrive gulaali
ga'uu
arrogance gulaali
oftulummaa, ofjaja, quufa
arrogant gulaali
farangagsaa, oftuulaa, oftuultuu, ofjajaa, ofjajjuu, quufaa
arrow gulaali
xiyya, xiyyee, lawwee
Arse gulaali
hudduu, fagaara
arsenal gulaali
1. meeshaa waraana 2. bakka meeshaan waraanaa itti tolfamu yookiin kuusamu
arsenic gulaali
summii cimaa
arson gulaali
mana namaa gubuu
art gulaali
artii, ogummaa
arterial gulaali
kan hidda dhiigaa
artery gulaali
dhiiga raabsituu, go'aa
artful gulaali
abshaala, gamna, mala beektuu
artfully gulaali
malaan, tooftaadhaan, ogummaadhaan
arthritis gulaali
dhukkuba buusaa lafee
article gulaali
1. mi'a, meeshaa 2. barreeftama dhimma tokko irratti xiyyeeffatu (kan gaazexaafi kkf) 3. keewwata (kan seeraa)
articulate gulaali
1. jechaan yaada ofii ibsuu 2. jechoota sirriitti sagaleessuu/afaanessuu (adj) nama yaada isaa sirritti ibsuu danda'u, nama haasaa beeku
artifact gulaali
meeshaalee harka namaatiin hojjetaman kan safuu seenaa qaban
artificial gulaali
namtolchee
artillery gulaali
meeshaalee waraanaa gurguddoolii
artisan gulaali
ogeessa hojii harkaa
artist gulaali
1. ogeessa fakkii kaasu, dhagaa soofee suuraa garaagaraa tolchuu fi kkf 2. waa tolchutti nama ogummaa ol'aanaa qabu
artiste gulaali
ogeessa muuziiqaa, tiyaatiraa, daalalaa fi kk fakkaatanii
artistic gulaali
1. artii wajiin walitti dhufeenya waan qabu 2. ogummaadhaan waan hojjetame
artistry gulaali
dandeettii hojiilee artii hojjechuu (waan akka muuziiqaa, fakkii kaasuu fi kkf)
artless gulaali
1. salphaa, kan uumamaa, qulqulluu 2. ogummaan keessatti kan hin mul'anne
arty gulaali
artistii fakkaatanii mul'achuuf yaaluu (utuu hin ta'iin)
as gulaali
as gulaali
akka
Ascaris gulaali
maagaa
ascend gulaali
ol ba'uu
ascendancy gulaali
ol'aantummaa, humna
ascendant gulaali
yeroodhaa yerootti nama aangoonisaa dabalaa adeemu
ascension gulaali
ol ba'uu
ascent gulaali
ol ba'uu (tulluufi kkf) (n) giraabaa, irraan-olee, randa, toronjii
ascertain gulaali
mirkaneessuu
ascetic gulaali
gariibaa, gaaltama, xo'aashii
ascribe gulaali
waanti tokko kan nama biraa ta'uusaa ibsuu
aseptic gulaali
qulqullu (kan hin faalamne)
ash gulaali
1. daaraa 2. gosa mukaa
ashamed gulaali
qaana'aa
ashen gulaali
daalachaa'aa, daalachooftu
ashore gulaali
buufata galaanaa irratti
ashtray gulaali
qeremoo (nyaara gidduu, bakka nyaara guurrii)
ashy gulaali
daaroftuu, daara'aa
Asian gulaali
nama Isiiyaa, eeshiyicha
aside gulaali
cinaatti, gama tokkotti
asinine gulaali
talboojja'aa, jibbisiisaa, talboojjoftuu, jibbisiistuu
ask gulaali
gaafachuu
askance gulaali
nama tokko shakkiin ilaaluu
askew gulaali
jallaa
asleep gulaali
kan rafe, kan ciise
asp gulaali
bofa xinnoo summii hamaa qabu Afriikaa Kaabaatti argamu
asparagus gulaali
gosa biqiltuu affeelamee nyaatamu
aspect gulaali
kallattii, roga
asperity gulaali
1. rakkisaa (amalaaf) 2. jabaa (qillensaaf)
aspersion gulaali
qeeqa yookin arrabsoo kabajaa nama tokkoo miidhuu danda'u
asphalt gulaali
asfaaltii
asphyxia gulaali
oksijinii dhabuun ukkaamamuu
aspirant gulaali
nama waan tokkoof hawwii ykn fedhii qabu
aspiration gulaali
hawwiin ykn nadha ol'aanaa waan tokko gochuu fi yookiin argachuuf guddaa kan hawwu
aspire gulaali
aspiirinii (qoricha dhibee dandamachiiftu)
aspirin gulaali
harree (adj) jufunfula, raatuu
assail gulaali
dublbii barbaacha nama tultuquu, rukutuu, dha'uu
assailant gulaali
luulleessaa, rukuttuu
assassin gulaali
maallaqi kennameefii nama nama ajeesu, lubba baasaa(bitamee)
assassinate gulaali
ajjeesuu (aangawaa yookiin nama beekamaa)
assassination gulaali
ajjeechaa
assault gulaali
luulleessa, miidhaa
assay gulaali
qulqullina albuudoota sibiilaa tooftaa garaagaraatiin qorachuu
assemblage gulaali
namoota yookiin wantoota kan biroo bakka tokkotti walitti qabuu
assemble gulaali
1. walitti dacha'uu, walga'uu, walitti qabamuu, mogguu 2. meeshaa wa'ii walitti hidhuu, walitti qabsiisuu, suphuu, warshaaluu
assembly gulaali
yaa'ii, gumii
assent gulaali
waliigaltee
assert gulaali
1. ejjennoo jabeeffatanii akka namooti waa hubatan gochuu 2. waan tokko dhugaa ta'uusaa dubbachuu
assertion gulaali
mirkannoo
assess gulaali
tilmaamuu, qorachuu, xiinxaluu, gamaaggamuu
assessor gulaali
gamaaggamtuu
asset gulaali
1.qabeenyaa gatii qabu 2. nama barbaachisaa
assiduous gulaali
jabaa, nama hojii jaallatu
assign gulaali
1. hoji yookiin dirqama wayii namatti kennuu 2. ramaduu 3. dabarsanii kennuu (qabeenyaa fi kkf gama seeraatiin)
assignation gulaali
beellama (kan namoota dhoksaadhaan wal jaallatanii)
assignment gulaali
1. hojii (kan hojjetamuu qabu) 2. muudama
assimilate gulaali
wal fudhachiisuu, waliin tokkoomsuu
assist gulaali
gargaaruu, deggeruu
assistance gulaali
deggersa, gargaarsa
assistant gulaali
gargaaraa, gargaartuu, deggeraa, deggertuu, uktuu, makkala
associate gulaali
michuu, shariika (v)tumsuu
association gulaali
waldaa
assorted gulaali
gosa garaagaraa, wal makaa
assuage gulaali
qabbaneessuu, tasgabbeessuu
assume gulaali
waan tokko akka dhugaatti fudhachuu, tilmaamuu, yaaduu
assumption gulaali
waanti tokko ni ta'a jedhanii fudhachuu, yaaduu
assurance gulaali
1. dandeettii fi humna ofitti sirriitti amanuu 2. waabdi, abdii
assure gulaali
mirkaneessuu
asterisk gulaali
mallattoo urjii fakkaatu (*) kan wayita waa barreessan mataa jechaa irra kaa'an
astern gulaali
qaama duubaa (kan doonii)
asteroid gulaali
pilaaneetota xixinnoo aduutti naanna'an
asthma gulaali
xiichaa, asmaa
astonish gulaali
dinqisiisuu
astonishing gulaali
dinqisiisaa, aja'ibsiisaa
astonishment gulaali
waan hin yaadne, ajaa'ibsiifannaa, dinqisiifannaa, raajeffannaa
astound gulaali
dinqamuu, ajaa'ibsiifachuu
astoundingly gulaali
dinqisiisaa, ajaa'ibiisaa
astray gulaali
karaa sirrii irraa kan maqe
astride gulaali
bargaanfatanii taa'uu yookiin deemuu
astrologer gulaali
urjii dhooftuu
astrology gulaali
dhaha urjii
astronaut gulaali
ooftuu rookectii, ruudessaa
astronomer gulaali
ogeessa waa' ee aduu, ji'aa, urjiifi pilaaneetii qu'atu, ruudessa
astronomical gulaali
1. kan astiroonoomii, ruuda 2. baay'ee guddaa, jaafoo, ruudaa
astronomy gulaali
qu'annoo saayinsii kan aduu, ji'aa, urjii, pilaaneetootaa fi kk fakkaatanii
astute gulaali
abshaala, haxxee, gamna
asunder gulaali
addaan ba'uu
asylum gulaali
1. sababa siyaasaatiin namoota biyya isaanii gad dhiisanii godaananiif eegumsa mootummaatiin kennamuu 2. hospitaala namooti sammuun dhukkubsatu itti wal'aanaman
at gulaali
atheism gulaali
falaasama Waaqayyo hin jiru jedhu
atheist gulaali
Waaqayyo kan hin jirre ta'uu isaatti kan amanu
athlete gulaali
atileetii, nama ispoortii (kees. kan fiigichoo fi utaalchoo)
athletics gulaali
atiletiksii
atlas gulaali
kitaaba kaartaa addunyaa qabu
atmosphere gulaali
1. qilleensa naannoo lafaa 2. haala naanno (kan hojii)
atoll gulaali
oddola geengoo wiirtuu galaanaatti argamtu
atom gulaali
atoomii
atomic gulaali
atoomikii
atone gulaali
dogoggora duraan hojetame sirreessuu haala danda'amun Waa hojjechuu
atrocious gulaali
1. suukanneessaa 2. baay'ee gadhee
atrocity gulaali
hammeenya, hammina, gara jabina
atrophy gulaali
gad oramuu, gad xinnauchuu
attach gulaali
maxxansuu, qubsiisuu, itti uddeeluu
attache gulaali
attaachee (nama ambaasaaddarii wajjin ramadamu kan ittigaafatamummaa addaa qabu)
attachment gulaali
1. walitti qabachuu, walitti makxanuu 2. walitti dhiheenya 3. barreeffama miiltoo
attack gulaali
luulleessa, miidhaa
attain gulaali
1. waan yaadan argachuu, milkaa'uu 2. ga'uu
attempt gulaali
yaaluu, carraaquu (n) yaali, carraaqqii
attend gulaali
1. argamuu (bakka sagantaan tokko jirutti) 2. hordofuu 3. eeguu 4.gargaaruu
attendance gulaali
barnooti wayita kennamu bakka sanatti argamuu
attendant gulaali
eegduu, eegaa
attention gulaali
fuulleeffannaa, xiyyeeffannaa
attentive gulaali
xiyyeeffannaan hordofuu, sirriitti ilaaluu
attenuate gulaali
dadhabsiisuu, hir"isuu
attenuated gulaali
qallisuu
attest gulaali
waanti tokko dhugaa ta'uu isaa ragaa kennuu
attic gulaali
kutaa xinnoo (soraa yookiin diikkaa jala)
attire gulaali
ulfata, wayyaa, huccuu
attitude gulaali
ilaalcha, yaada
attorney gulaali
abukaattoo, bakka bu'aa
attract gulaali
hawwachuu, harkisuu
attractive gulaali
hawwataa, hawwattuu, bareedaa, bareedduu, miidhagaa, miidhugduu, qaxuulee
attractiveness gulaali
hawwatummaa, bareedina, miidhagina
attribute gulaali
kennuu (keennamufii kan qabu ta'uusaa amanuudhaan) (n) gochaa yookiin amala namni tokko ittiin beekamu
attrition gulaali
suuta dadhabaa adeemuu
attune gulaali
akka waliigalan/wal ta'an gochuu
au gulaali
auburn gulaali
arrawaa
auction gulaali
araajii
auctioneer gulaali
kan meeshaalee haraajiidhaan gurguru
audacious gulaali
1. jabaa, cimaa, uggaa, haala rakkisaa keessatti waa hojjechuuf murteeffachuu 2.kabajaa kennuu dhabuu
audacity gulaali
sodaachuu dhabuu
audible gulaali
kan dhagaa'amu
audience gulaali
dhaggeeffataa, daaw'ataa
audio gulaali
kan sagalee
audiovisual gulaali
kan sagalee fi suuraa qabu (waan akka fiilmii fi kkf)
audit gulaali
to'achuu, qorachuu
audition gulaali
namoota tiyaatira hojjetaniif qormaata kennuu
auditor gulaali
odiitara
auditorium gulaali
galma (kan mana tiyaatiraa, fiilmiifi kk)
auditory gulaali
dhageettiifi sagalee wajjin walitti dhufeenya kan qabu
Augument gulaali
baay'ina waan tokkoo dabaluu
augur gulaali
raajuu, raaguu, isa fulduratti ta'u maluf akka gaddiitti ilaalamuu
august gulaali
surraa-qabeessa, surraa-qabeettii
August gulaali
Hagayya (waalta 'aa), Elbasufa
aunt gulaali
adaadaa, indootoo, haboo
aura gulaali
afuura
aural gulaali
dhageettifi gurraa wajjin walitti dhufeenya kan qabu
auricle gulaali
1. gogaa gurraa isa karaa alaatiin jiru 2. kutaa onnee isa gara olii, oorikilii
aurora gulaali
waaqa barii yookiin kan ganama obboroo (dubartii, kan warra Roomaa durii)
auspices gulaali
deggersa, gargaarsa
auspicious gulaali
abdachiisaa, mijaa'aa, milkaa'uu akka danda'u kan hubachiisu
austere gulaali
1.gammachuus ta'e qananii kan hin qabne 2. hagasmara faayaan kan itti hin baay'anne
authentic gulaali
dhugaa kan ta'e, sirrii
author gulaali
barreessaa, barreessituu, kitabeessaa, kitabeessituu
authoritarian gulaali
ajaji isaa sirriiş ta'u dogoggora keessa deeb'anii utuu hin gaafatiin waanta inni jedhe kophaa akka namooti hojjetan nama barbaadu (abbaa irree)
authoritative gulaali
1. aangoo irratti kan hundaa'e 2. amanamuu kan danda'u
authority gulaali
abbaa taayitaa, abbaa aangoo, aangoo, taayitaa, baallii
authorize gulaali
aangoo kennuu
auto gulaali
otomaatikii, atomaatikii
autobiography gulaali
seenaa ofii kan mataa ofitiin barreeffame
autocracy gulaali
mootummaa nama tokkoon hoogganamu (kan aangoon isaa daangaa hin qabne)
autocrat gulaali
abbaa-irree
autograph gulaali
barreeffama harkaa (kees. mallattoo)
autography gulaali
mallattoo yookiin barreeffama harkaa (kan nama beekamaa)
auto horn, autohorn gulaali
baloo, piinoo
automatic gulaali
otomaatikii, kan ofumaan hojjetu
automobile gulaali
otomoobilii
autonomous gulaali
bilisummaa kan qabu, mataa isaa kan danda'e
autonomy gulaali
bilişummaa/aangoo dhimma ofiirratti oofiin murteeffachuu
autopsy gulaali
nami tokko sababa maaliitii akka du'e beekuuf qormaata wal'aansaa reeffa irratti adeemsifamu
autumn gulaali
arfaasaa
auxiliary gulaali
utubduu, deggertuu, dabalata
av gulaali
avail gulaali
fayyadamuu, dhimma itti ba'uu
available gulaali
argamuu waan danda'u, kan jiru
avalanche gulaali
jigoo (kan cabbiifi dhagaa)
avant-garde gulaali
hojii artii, ogbarruu, faashinii fi kkf keessatti namoota adda durummaadhaan maqaan isaanii eeramuu danda"u (hojii ol'aanaa ta'e hojjechuu isaatiin)
avarice gulaali
dharraa maallaqaafi qabeenya baay'ee horachuu
avaricious gulaali
doqna
avenge gulaali
haaloo ba'uu
avenue gulaali
daandii guddaa (kan bitaa fi mirgarra muki fi gamoon jiru)
average gulaali
giddu-galeessa, walakkeessa
averse gulaali
kan jibbu, kan balfu
aversion gulaali
jibba
avert gulaali
ittisuu, dhorkuu, balaan akka hin geenye taasisuu
aviary gulaali
godoo baay'ina qabu kan simbirroo keessatti horsiisan
aviation gulaali
aviyashanii (ogommaa balalii Saayinsii irratti hundaa'e)
avid gulaali
kan feedhii fi hawwii guddaa qabu
avocado gulaali
abukaadoo
avoid gulaali
1. waan tokko hojjechu irraa of ittisuu 2. ittisuu, dhorkuu
avoidance gulaali
qoollifannaa
avow gulaali
waadaa galuu, amanuu
avuncular gulaali
kan eessumaa, akka eessumaatti
aw gulaali
await gulaali
eeguu
awake gulaali
dammaqsuu, dammaquu
award gulaali
badhaasa (v) badhaasuu
aware gulaali
kan beeku, kan hubatu
awareness gulaali
hubannaa, dammaqina
away gulaali
1. achi, garas 2. walitti ansee
awe gulaali
kabajaa, ulfina
awesome gulaali
dinqisiisaa
awful gulaali
sodaachiisaa, jibbisiisaa
awfully gulaali
garmalee, baay'ee
awhile gulaali
yeroo gabaabaadhaaf
awkward gulaali
heefa
awl gulaali
mutaa, meenxoo, siiqee
awning gulaali
da'oo xinnoo
awry gulaali
akka eegametti kan hin taane, dogoggoraan (adj) samaa, xuraa'aa
ax gulaali
axe gulaali
qottoo, dhakaraa
axiom gulaali
waan dhugaa ta'e
axis gulaali
calii, siiqqee, silliqqee
axle gulaali
sibiila golollee yookiin gommaa makiinaa lamaan walitti qabsiisu
az gulaali
azalea gulaali
gosa saaxoo kan abaaboo/ilillii bareedaa qabu
azure gulaali
cuquliisa (bifa)