Adjective

Jechoota Afaan Ingiliffaa Qubee A'n jalqaban. gulaali

a gulaali

1. qubee jalqabaa kan afaan Ingilizii. 2. barnoota irratti, qabxii hojii sadarkaa ol'aanaatiif, kennamu, tokko

aardvark gulaali

awwaaldiigessa, olokee

aardwolf gulaali

golloo (gosa waraabessaa qalloo)

Ab gulaali

aback gulaali

I. rifachuu, na'uu. 2. duubatti hafuu

abacus gulaali

caasaa sibiilaa gaggabaabduu kan waanti akk sibiilaa yookiin callee irra naqame (kan dur daa'ima lakkoofsa ittiin barsiisan)

abandon gulaali

1. guutummaatti dhiisuu. 2. ganuu

abandoned gulaali

1. kan gutame, kan dhiisame, duwwaa. 2. duubatti kan hafe.

abase gulaali

I. qaana'uu. salphachuu, salphisuu 2. aankii loltummaa fi kkf gad butuu

abasement gulaali

salphina

abashed gulaali

qaana'uu, yeella'uu, saalfachuu

abate gulaali

laafuu, qabbanaa'uu, callisuu

abattoir gulaali

lafqalii, maggoraa, qeeraa

abbess gulaali

bulchituu gamoo/gadaamii dubartootaa

abbey gulaali

gadaamii

abbot gulaali

bulchaa gadaamii

abbreviate gulaali

gabaabsuu (jecha), gabaajeen barreessuu

abbreviation gulaali

gabaajee

abdicate gulaali

I. aangoo ofii fedhiin dhiisuu 2. ittigaafatamummaa ofii sirriitti bu'uu dhabuu

abdomen gulaali

huffaa, garaa

abduct gulaali

butuu, ukkaamsanii fuudhanii deemuu

abduction gulaali

butii, ukkaamsanii fuudhanii deemuu

aberration gulaali

Waan baratame tokko irraa maquu

abet gulaali

namni tokko waan dogoggoraa yookiin waan sirrii hin taane akka hojjetu jajjabeessuu ykn gargaaruu

abettor gulaali

hojii gadhee yookiin waan gaarii hin taaneef nama nama kakaasu

abeyance gulaali

yeroodhaaf hojiirra akka hin oolle waan ittifame

abhor gulaali

jibbuu, balfuu

abhorrent gulaali

fokkisaa, fokkistuu, fucungee

abide gulaali

1. obsuu 2. bakka tokko turuu

abiding gulaali

yeroo dheeraaf kan turu, waara'aa

ability gulaali

dandeettii

abject gulaali

salphaa, kan salphatee

abjure gulaali

waan tokko dhiisuuf kakachuu yookiin waadaa galuu (amantii, mirgaafi kkf)

ablaze gulaali

1.garmalee kan gubatu. 2. miidhagaa, gammachiisaa.

able gulaali

1. dandeettii, humnaa fi beekumsa kan qabu. 2. kan danda'u.

ablutions gulaali

harka yookiin dhaqna dhiqachuu (kees. wayita sagaduuf jedhanitti)

abnegate gulaali

of ganuu

abnormal gulaali

waan beekamu yookiin waan

barame irraa adda kan ta'e, waan keessummaa.

aboard gulaali

doonii, baaburaa fi xiyyaara kan yaabbatan.

abode gulaali

mana, bakka jireenyaa

abolish gulaali

dhabamsiisuu, barbadeessuu, haquu

abominable gulaali

1. suukanneessaa, jibbisiisaa 2. baay'ee gadhee

abominate gulaali

jibbuu, balfuu

abomination gulaali

suukanneessaa, jibbisisaa

aboriginal gulaali

durii jalqabee lafa tokko irra kan jiraate, abbaa biyyaa

aborigine gulaali

biyya tokko keessa durii jalqabee namoota jiraachaa turan, abba biyyaa

abort gulaali

1. ulfa ofirraa baasuu 2. gatachuu

abortion gulaali

ulfa-baasuu, hankaassa

abortive gulaali

karoora hin milkoofne, bu'aa-maleessa

abound gulaali

baay'inaan argamuu

about gulaali

waa'ee

above gulaali

irra, irra-keessa, ol

abrade gulaali

riguu, quncisuu

abrasion gulaali

dhagna hooquudhaan gogaan akka dheekkamu taasisuu, horbobbuu

abrasive gulaali

saakarraa'aa, wayita tuqan waan nama quuqu

abreast gulaali

wal cinaa (kallatti tokkotti garagaluudhaan yookiin kallatti tokkotti fuulleffachuudhaan)

abridge gulaali

gabaabsuu (katabbii kitaabaa fi kkf)

abridgment gulaali

katabbii gabaabbate (waan akka asoosamaafi kkf)

abroad gulaali

biyya alaa, biyya bakkee

abrogate gulaali

diiguu, dhabamsiisuu

abrogation gulaali

diguu (seera)

abrupt gulaali

1. waan itti hin yaadamiin, waan tasaa 2. addaan kukkutuu (haasaa)

abruptly gulaali

akka tasaa

abruptness gulaali

1. addaan ciccituu (sagaleedhaaf) 2. addaggummaa, kabajaa agarsiisuu dhabuu

abscess gulaali

dhiitoo malaa qabu

abscond gulaali

utuu namni hin beekiin suuta miliquu (akka hin hidhamne)

abseentism gulaali

argamuu dhabuu. hafuu (hojiif kkf irraa)

absence gulaali

I. argamuu dhabuu 2. hafuu (barnootarraa)

absent gulaali

kan hin jirre, kan hafe, kan hin argamne

absentee gulaali

bakka silaa argamu qabutti nama hin argamiin hafe.

absolute gulaali

hir'ina kan hin qabne, amansiisaa, daangaa maleessa (aangoodhaaf)

absolutely gulaali

gonkumaa, tasumaa, abadan, cirayyuu, matumaa

absolution gulaali

cubbuu irraa dhiiqamuu, dhiifamuu cubbuu. aagii

absolutism gulaali

sirna ol'aantummaa siyaasaa kan gartuu tokkoo kophaa

absolve gulaali

1. namni tokko balleessaa yookiin yakka irraa walaba tu'uu isaa labsuu 2. qulleessuu (cubbuu irraa)

absorb gulaali

xuuxuu, harkisuu (dhangala'aaf)

absorbent gulaali

waanta waan dangala'aa laafaatii xuuxu/harkisu

absorbing gulaali

kan qalbii namaa hawwatu, kan xuuxu

absorption gulaali

yaadaun liqimsamuuu

abstain gulaali

1. sagalee kennuu irraa of qusachuu (filannoo irratti) 2. waan jaallatun gochu irraa of ittisuu.

abstemious gulaali

1. nama baay'ee hin nyaannee fi hin dhugne. 2. waan barbaadan yookin jaallatan akka fedhanitti argachuu dhabuu.

abstention gulaali

Waan tokko gochuu irraa of tiksuu (kees. filannoo irratti sagalee kennuu irraa)

abstinence gulaali

waan tokko guutuummaatti lagachuu (saalquunnamtiifi kkf)

abstract gulaali

waan yaadumaan mul'atu garuummoo qabatamaan hin jirre (axareeraa, yaada waliigalaa, kan kitaabaafi kkf gabaabaatti cuunfamee kan barreeffame)

abstract noun gulaali

maqaa wantoo, killayyaa

abstruse gulaali

hubachuuf ulfaataa waan ta'e tokko

absurd gulaali

1. waan amansisaa hin taane. kan sababa hin qabne 2.gowwaa, jufunfula

absurdism gulaali

waan hiika hin qabne, gochaa gowwaa

abundance gulaali

baay'ina, heddumina, cafii

abundant gulaali

wacaqa, hedduu, baay'ee, danuu

abuse gulaali

1. waan gadheetiif itti fayyadamuu (aangoo fi mirga qaban) 2. miidhuu 3. arrabsuu

abusive gulaali

nama nama arrabsu, jecha ulfina namaa sulphisu

abute gulaali

arrabsuu

abysmal gulaali

1. baay'ee gadhee 2. ol'aanaa guddaa

abyss gulaali

qililee, bowwaa gad fagoo

Ac gulaali

acacia gulaali

dhaddacha, ajoo, laaftoo, garbii

academic gulaali

I. kan barnootaa, barnootatti 2. hojii barkaan hojjetamu caalaatti dubbisuu fi qu'annoo irratti kan xiyyeeffate.

academy gulaali

akkaadaamii

accede gulaali

1. bakka ol'aanaa qabachuu (kees. Mootii yookiin giiftii ta'uuf) 2. Walii galuu, wal ta'uu

accelerate gulaali

sardamsuu dabaluu

acceleration gulaali

sardamsuu

accelerator gulaali

meeshaa saffisa makiinaa to'atu kan makiinaa kaassa jiru.

accent gulaali

1. akkaataa itti haasa'an ykn dubbatan. 2. axarroo mataa jechootaa irra kaa'amu.

accept gulaali

fudhachuu

acceptability gulaali

fudhatamummaa

acceptable gulaali

fadhatamaa

access gulaali

mala ykn daandii waan tokko bira gahuuf nama dandeessisu, odeeffannoo fudhachuuf ykn kaa'achuuf harshama Kompiiteraa banuu

accessible gulaali

itti fayyadamuu ykn bira gahuun waan danda'amu.

accession gulaali

1. dubamuu, aangoo argachuu, muudamuu 2. Dabala, Edaasa

accessory gulaali

1. meeshaalee jijjiirraa makiinaa fi kaameeraa 2. nama yakka hejjechuu irratti nama gargaaru ykn kan akkaataa yakkaa beeku 3. faaya dubartootaa

accident gulaali

Balaa

accidental gulaali

waan tasaa, waan hin yaadamiin

accidentally gulaali

tasa, otoo hin yaadamiin, dimmaa

acclaim gulaali

1. waan tokko gammachuudhaan fudhachuu 2. nama tokko uummata fuulduratti leellisuu

acclamation gulaali

simannaa o'aa

acclimatize gulaali

madaquu

accolade gulaali

kamajaa argachuu

accommodate gulaali

1. bakka bultii namaaf kennuu 2. yeroo karoora baasan waantota tokko tokko Hubannoo keessa galchuu 3. madaquu 4. gargaaruu

accommodation gulaali

1. mana kutaa tokko ykn lama qabu kan keessa jiraachuuf ta'u. 2. walta'insa

accompaniment gulaali

1. kan faana deemu, waanta waan kan biraa utubu, jalee 2. waa'ila (muuziqaaf)

accompanist gulaali

meeshaa muuziqaa nama taphatu

accompany gulaali

1. faana deemuu 2. erga waan tokko namatti kennanii booda waan kan biraa immoo faana kennuu. 3. meeshaa muuziqaa taphachuu

accomplice gulaali

tumsaa, tumsituu, baabsituu

accomplish gulaali

fiixaan baasuu, raawwachuu

accomplished gulaali

kan Ogummaa qabu, sirriitti kan leenjifame

accomplishment gulaali

1. waan tokko haala milkaa'een xumuruu 2. kennaa uumamaa 3. milkaawwii

accord gulaali

walii galtee, aangoo ykn mirga kennuu

accordingly gulaali

haaluma kanaan, kanaaf

accordion gulaali

Akkoordiyoonii (gosa meeshaa muuziqaati)

accost gulaali

nama hin beekne itti dhiyaatanii haasofsiisuu

account gulaali

1. herrega 2. maallaqa mana baankii kaa'ame 3. gabaasa waan tokkoo (kees. poolisiif dhiyaatu)

accountable gulaali

gaafatamaa, gaafatamtuu (waan itti gaafatamummaan namarra jirutti)

accountant gulaali

herregaa, herregduu

accredit gulaali

1. Muuduu (Ambaasaaddara) 2. fudhama kan argate (yaada, amantii fi kkf)

accrue gulaali

guddachuu, dabaluu

accumulate gulaali

waan tokko suuta walitti qabanii baay'ifachuu.

accumulator gulaali

baatirii huna elektirikiin guutamu

accuracy gulaali

sirrummaa, dogoggora dhabuu

accurate gulaali

sirrii, dogoggora kan hin qabne

accurately gulaali

qajeeltootti, dogoggora malee

accursed gulaali

abaaramaa, sokkaa'amaa

accusation gulaali

himannaa, himata

accusative gulaali

aantima, antima

accuse gulaali

yakkuu, himachuu

accused gulaali

himatamaa, himatamtuu

accuser gulaali

himataa, himattuu

accustom gulaali

waan tokko itti baruu, of madaqsuu

accustomed gulaali

waan beekamaa, waan baratame

ace gulaali

1. nama dandeettii guddaa qabu. 2. kaartaa isa ittiin taphatan (lakkoofsa tokko)

acerbity gulaali

amala ykn haasaa hamaa

acetic gulaali

dhangaggaa'aa

acetylene gulaali

gaasii bifa maleessa (C2h2) kan waan akka sibiilaa walitti suphuuf gargaaru

ache gulaali

waraansa

achieve gulaali

waan barbaadan argachuu

achievement gulaali

hojii haala milkaa'aan hojjetamee galma isaa gahe.

acid gulaali

asiidii

acidic gulaali

asiidawaa

acidity gulaali

asiidummaa

acknowledge gulaali

1. dhugeeffachuu 2. dhugeeffannaa ofii beeksisuu 3. hoqubaa dhiyeessuu

acknowledgement gulaali

1. galata 2. waan tokko beekanii amananii fudhachuu

acme gulaali

bantii ykn Fiixee waan tokkoo isa dhumaa

acne gulaali

dhukkuba gogaa/coraa (waan akka finnisaa dhaqna irratti akka bahu godhu)

acorn gulaali

gosa ija muka qilxuu

acoustic gulaali

kan sagalee, saayinsii sagalee fi miira dhageettii

acoustics gulaali

1. sagalee wajjin waan walqabate. 2. meeshaa muuziqaa kan humna elektirikii hin barbaanne. 3. qo'annoo sagalee saayinsaawwaa 4. haala sagalee kan gamoo tokko keessaa dhagahamu

acquaint gulaali

namni tokko waa'ee waan tokkoo akka beeku gochuu

acquaintance gulaali

1. Beekumsa xiqqoo waa'ee waan tokkoo irratti 2. nama beekan garuu immoo kan hagasmara walitti hin dhiyaanne.

acquiesce gulaali

mormii tokko malee waan tokko fudhachuu

acquiescence gulaali

Waliigaltee (fedhiin)

acquire gulaali

argachuu, gonfachuu (beekumsa)

acquisition gulaali

argachuu (Qabeenya)

acquit gulaali

namni tokko yakka irraa walaba ta'uu isaa beeksisuu

acquittal gulaali

murtii namni tokko yakka ittiin himatame irraa bilisa ta'uu hubachiisu

acre gulaali

bal'ina lafaa kan iskuwer meetirii 4050

acrid gulaali

waan foolii cumaa ykn hadhaa'aa cimaa qabu

acrimonious gulaali

1. hadhaa'aa 2.cimaa, jabaa (falmiif)

acrimony gulaali

qiriiphaa, akiroobaatii

acronym gulaali

qubeelee jalqabaa walitti fiduun jecha uumamu

acronym gulaali

qubeelee jalqabaa walitti fiduun jecha uumamu

act gulaali

1. gochaa, hojii 2. gochuu, hojjechuu, taphachuu 3. agarsiisa (diraamaaf kkf)

acting gulaali

eeggataa, eeggattuu

action gulaali

hojmaata, gochaa

activate gulaali

si'eessuu, kaasuu

active gulaali

si'aawaa, si'ooftuu, hisataa, hisattuu

activity gulaali

sochii, hojii

actor gulaali

taatoo (dhiiraaf)

actors gulaali

taatota

actress gulaali

taatoo (dubartii)

actual gulaali

1. kan dhugaa, isa sirrii 2. kan amma jiru

actually gulaali

dhugaadhumatti

actuate gulaali

1. maashiniin akka hojjetu gochuu 2. kakaasuu

acuity gulaali

gamnummaa, abshaalummaa, haxxummaa, si'aayina qabaachuu

acumen gulaali

dandeettii dafanii murtii kennuu (waa dafanii hubatanii)

acupuncture gulaali

mala lilmoo qaqallootiin narvii waraananii wal'aanuu

acute gulaali

rakkisaa, cimaa (dhukkubaaf)

gulaali

ad hoc gulaali

kaayyoo addaa tokkoof waan dhaabbate, dursee waan itti hin yaadamiin

ad lib gulaali

1. barreeffama osoo harkatti hin qabatii dubbachuu, fakkeessuu 2. utuu hin dhiphatiin

adage gulaali

mammaaksa

adamant gulaali

nama laafaatti yaada isaa hin jijjiirre

Adam's apple gulaali

liqimsituu, lumma, kokkee

adapt gulaali

madaqsuu

adaptability gulaali

haalota jijijjiramanitti madaquu

adapter gulaali

karaa haaraa ta'een waan tokkotti fayyadamuuf meeshaa nama gargaaru.

add gulaali

dabaluu, eda'uu

addendum gulaali

katabbii akka dabalataatti dhuma irratti barreeffamu

addict gulaali

nama araada wayii qabu

addiction gulaali

araada, haraaraa

addictive gulaali

araachisaa

addition gulaali

dabala, edaasa

additional gulaali

dabalata, edaasa

additive gulaali

quyyifa waan nyaataa fi qorichatti dabalamu

addled gulaali

1. diddoo, ajoo, ajeessaa, 2. burjaaja'aa, burjaajoftuu

address gulaali

teessuma, teessoo

adduce gulaali

dhiyeessuu (akka ragaa ykn fkn itti)

adept gulaali

ogeessa, hayyuu

adequate gulaali

ga'aa, quubsaa

adhere gulaali

1. hordofuu (seera, sirna fi kkf) 2. wayitti qabachuu 3. yaada/kaayyoo tokkotti cichuu, deeggaruu

adherence gulaali

deeggartummaa

adherent gulaali

deggeraa, deggertuu (jaarmiyaa siyaasaa fi kkf)

adhesion gulaali

waan tokkotti qabachuu/maxxanuu

adhesive gulaali

haphee

adjacent gulaali

wal bira, cinaa kan jiru, itti aanee

adjective gulaali

addeessa

adjoining gulaali

dhihoo, cinaa kan jiru

adjourn gulaali

1. guyyaa birootiif dabarsaa (walga'ii fi kkf) 2. bakka kan biraa deemuu

adjournment gulaali

beellama

adjudge gulaali

waanti tokko dhugaa ta'uu isaa beeksisuu yookiin akka waan dhugaa ta'etti fudhachuu

adjudicate gulaali

1. waldhabdee namoota giddii jiru gad fageenyaan xiinxalanii murtii kennuu 2. dugommii irratti akka abbaa murtii ta'anii hojjechuu

adjunct gulaali

1. waan akka miitootti waan tokkotti dabalamee garuu immoo hagasmara barbaachisaa hin taane 2. gochima tokko caalaatti ibsuuf dabalgochima himaaf kanneen fakkaatanitti dabalamu

adjure gulaali

jabeessanii gaafachuu

adjust gulaali

sirreessuu, tottolchuu (haala haaraa wajjin akka wal fudhatu)

adjustable gulaali

akka barbaadanitti sirreeffamuu waan danda'u

adjutant gulaali

qondaala loltuu kan dhimma bulchiinsaa fi naamusaatti itti gaafatamaa ta'e.

administer gulaali

1. bulchuu, to'achuu 2. hojii irra oolchuu 3. qoricha kennuu

administration gulaali

bulchiinsa

administrator gulaali

bulchaa, gaggeessaa

admirable gulaali

kan dinqisiifamu, dinqisiisaa, maalalchisaa

admiral gulaali

qondaala ol'aanaa kan humna galaanaa

admiration gulaali

dinqisiifannoo, raajeffannaa, maalalchiifannaa

admire gulaali

jajuu, dinqisiifachuu

admirer gulaali

leellisaa, leelliftuu

admissible gulaali

waan fudhatama qabu rakkina kan hin qabne

admission gulaali

1. waan balleessan tokko amananii fudhachuu 2. seenuu 3. gatii seensaa

admit gulaali

1. amanuu (balleessaa) 2. akka seenuuf eeyyamuu

admittance gulaali

mirga seensaa

admixture gulaali

makaa, makamaa

admonish gulaali

1. akeekkachiisuu 2. gorsuu (haala jabaa ta'een) 3. dheekkamuu

admonishment gulaali

akkeekkachiisa, (amala sirreessuuf)

admonition gulaali

ifaatii, ifaatoo, (amala sirreessuuf)

admonitory gulaali

akeekkachiisa

ado gulaali

walanee, rakkina deddeebi'u

adobe gulaali

xubii aduudhaan gogfame

adolescence gulaali

yeroo dargaggummaa, saalfannoo

adolescent gulaali

dardara, shamarra

adopt gulaali

1. mucaa ormaa fuudhanii akka kan ofiitti guddifachuu 2. waan tokko akka kan ofiitti itti fayyadamuu 3. nama tokko akka kaadhimaatti ykn bakka bu'aatti filuu 4. gabaasa, yaada fudhachuu (raggaasisuuf)

adoption gulaali

1. yaada nama kan biraa fudhatanii itti fayyadamuu 2. guddifachaa fudhachuu

adorable gulaali

jaallatamaa, jaallatamtuu

adoration gulaali

jaalala guddaa, leellifannaa (baay'ina jaalalaa irraan kan ka'e)

adore gulaali

baay'isanii jaalachuu, leellisuu, faarsuu

adorn gulaali

shashaqachuu, ofbareechuu, bareechuu, fuuluu

adornment gulaali

faaya, jifaara

adrenal gulaali

adireenaalii

adrenalin gulaali

adireenaaliinii (hormoonii adireenaaliin omishamu)

adrift gulaali

doonii ykn bidiruu lafatti hin hidhamne kan callisee bishaanirra bololi'u

adroit gulaali

qareessa, qareettii, si'aawaa

adulate gulaali

garmalee leellisuu, faarsuu

adulation gulaali

jajuu, dinqisiifachuu

adult gulaali

ga'eessa

adulterate gulaali

waan biraa itti makuudhaan waan tokko ququllinni isaa akka gadi bu'u gochuu

adulterer gulaali

halalee, eejjaa, mermertuu

adulteress gulaali

ejjaa, halalee,

adulterous gulaali

halalee, eejjaa, mermertuu

adultery gulaali

ejja, halalummaa, gaalamootummaa

advance gulaali

1. gara fuulduraatti deemuu, dhiibuu 2. osoo hojiin hin xumuramiin maallaqa dursee kenname, liqii 3. gatii dabalataa (gochima) 1. haala sodaachisaa ta'een gara namaatti adeemuu 2. jijjiirama ykn guddina agarsiisuu 3. liqeessuu 4. mariif yaada dhiyaassuu 5. gatiin meeshaalee dabaluu

advancement gulaali

guddina hojii ykn aankii

advantage gulaali

faayidaa irra wayyaa'aa ta'e, carraa gaarii, bu'aa, rahaa

advantageous gulaali

bu'aa qabeessa, kan caalaatti faayidaa qabu

advent gulaali

1. gahuu, dhiyaachuu 2. ayyaanni gooftaa keenya yesuus gahuu isaan dura torbanoota jiran arfan.

adventitious gulaali

waan tasa ta'e

adventure gulaali

1. imala balaa fiduu danda'u 2. jabduu, gochaa hagasmara beekamaa hin taane

adventurer gulaali

nama jabduu hojjechuu barbaadu

adventurous gulaali

balaa kan fidu ta'us waan haaraa raaw'achuf nama yaalu

adverb gulaali

dabalgochima

adversary gulaali

diina, nyaaphaa, siddii, amajaajii

adverse gulaali

faallaa kan ta'e, mijaa'aa kan hin taane

adversity gulaali

rakkina, yeroo gadhee

gulaali

dhaadhessuu, beeksisuu (meeshaalee daldalaa)

gulaali

beeksisa, dhaadheessa (kan daldalaa)

advertiser gulaali

dhaadhessaa, dhaadhessituu, beeksisuu

advice gulaali

gorsa (gorsuu)

advisable gulaali

yoo godhan yookiin yoo raaw'atan filatamaa waan ta'e

advise gulaali

gorsa

advisor gulaali

gorsaa, gorsituu, makkala, gorsa nama kennu (barataadhaaf.)

advisory gulaali

gorsaa, gorsituu

advocacy gulaali

1. deggersa kennuu 2.ahukaattummaa

advocate gulaali

waan tokkko deggeranii addababa'itti dubbachuu (n) 1. waan tokko deggeree nama addababa'itti dubbatu 2. Abukaattoo

adze gulaali

qottoo

ae gulaali

aerate gulaali

waan dhangala'aatti qilleensa qicuu

aerial gulaali

gaanfollee, anteenaa (adj) xiyyaura/qillensa irraa

aerie gulaali

man'ee allaattiilee (kanneen akka risaa fi kk fakkaatanii)

aerobics gulaali

erobiksii (gosa ispoortii baay'ina oksijiinii qaama keessa jiru dabaluuf hojjetamu)

aerodrome gulaali

buufata xiyyaaraa

aeronautics gulaali

barnoota xiyyaara suphuu fi oofuu (saayinsii irratti kan hundaa'e)

aeroplane gulaali

xiyyaara

aesthetic gulaali

dinqisiifannaa bareedinaa (kees. artii keessatti )

af gulaali

afar gulaali

fagootti

affable gulaali

nama laafaatti itti dhiyaachuun danda'amu, kan namatti hin ulfaanne

affair gulaali

giroo, dhimma, haajaa

affect gulaali

1. dhiibbaa gochuu 2. tuquu 3. miira gaddaa

affectation gulaali

amala kijibaa (fakkeessuuf kan agarsiisan)

affected gulaali

itti fakkeessuuf waan hojjetame, garaa irraa kan hin maddine

affection gulaali

jaalala, kabajaa

affectionate gulaali

jaallatamtuu, jaallatamau

affidavit gulaali

sagalee kakaa (kan barreeffamaan mana murtiif dhihaate)

affiliate gulaali

nama/dhaabbata tokko dhaabbata beekamaa kan biraa wajin wal quunnamsiisuu

affinity gulaali

1. hariiroo yookiin waliti dhufeenya jabaa 2. wal fakkeenya mirkaneessuu

affirm gulaali

mirkaneessuu

affirmation gulaali

mirkaneessuu

affirmative gulaali

tole haa ta'u jedhanii waliigaluu (n) jecha waliigaltee agarsiisu (eeyyee tole)

affix gulaali

maxxansuu (keenyan manaa irratti)

affixes gulaali

fufata

afflict gulaali

gidiraa arguu, dhiphachuu

affliction gulaali

gidiraa, cinqi, rakkina, dhukkuba jabaa

affluence gulaali

duroommi, sooroma, badhaadhummaa

affluent gulaali

sooressa, badhaadhaa

afford gulaali

danda'uu (maallaqa, yeroo fi waantoota fafakkaatan aarsaa gochuuf yookiin baasuuf)

afforest gulaali

bosona uwwisuu

affray gulaali

jeequmsa, goolii, lola

affront gulaali

jecha/ haasaa nama mufachiisu, arrabsoo

afield gulaali

bakka barame iraa fagaachuu

afire gulaali

gubachuutti waan jiru

aflame gulaali

1. kan boba'u 2. baay'ee qaana'uu yookiin dharraa ol'aanaa agarsiisuu

afloat gulaali

1. kan bololi'u (bishaan irra) 2. galaana irra, doonii irra 3. rakkina/cinqii keessaa ba'uu

afoot gulaali

waan ta'uutti jiru

aforesaid gulaali

waan dursee jedhame

afraid gulaali

sodaadhaan kan guutame

afresh gulaali

keessa deebi'uu, akka haaraatti jalqubuu

Afro gulaali

goofaree, Afrikaa wajjin hidhata waan qabu

aft gulaali

dudduuba doonii

after gulaali

booda, booddee, duuba, gulana, maayessa

afterbirth gulaali

daatii, obbaatii

aftermath gulaali

taatee gadhee /hamaa

afternoon gulaali

waaree booda

afterwards gulaali

eger, booddee

ag gulaali

again gulaali

ammas, lamuu, irra deebi, lammata, ammallee

Against gulaali

farra

agape gulaali

afaan banuu (dinqisiifannaa ofii ibsuuf yookii amuummachuuf)

agaric gulaali

harraqoo, uukkoo, horroqoo, shashara. commee, abbaa-maarqoo, dhuufuu jaarsaa

age gulaali

umurii, ganna, waggaa

aged gulaali

otontoraa, otontortuu, dulloomaa, dulloomtuu

ageless gulaali

kan barabaraa. waan hin dulloomne

agency gulaali

1. dhaabbata daldalaa tajaajila murtaa'e kennu 2. waajjira mootunmaa tajaajila murtaa'e kennu

agenda gulaali

ajandaa

agent gulaali

abbaana, wakiila

agglomerate gulaali

walitti qabuu, waitti sassaabuu

agglomeration gulaali

bakka tokkotti kuusamuu, baay'achuu

agglutinate gulaali

walitti qabsiisuu

aggrandize gulaali

guddisuu, dabalu

aggravate gulaali

abaasuu

aggregate gulaali

dimshaasha, edaasa/ herrega waliigalaa

aggression gulaali

miira diinummaa, jibba

aggressive gulaali

kan dubbii yookiin lola jaalatu

aggressor gulaali

weerartuu, biyya yookiin nama dursee lola yookiin dubbii jalqabu

aggrieved gulaali

kan gadde, midhamaa

aghast gulaali

sodaa fi naasuudhaan guutamuu

agile gulaali

Si'aawaa, si'ooftuu

agility gulaali

si'aayina

agitate gulaali

1. kakaasuu, dadammaqsuu (deggersa/mormii) 2. bulbuluu, sochoosuu (waan dhangala'aa)

agitation gulaali

1. dadammaqsa 2. cinqii, yaaddoo yookiin gammachuu

agitator gulaali

kakaastuu, dadammaqsituu, namooti duula yookiin hiriira irratti akka qooda fudhatan kakaasuu

aglow gulaali

kan ifu, sirritti kan ho'u

agnostic gulaali

waa'ee wantoota qabatamaan mul'atani malee waa'ee Waaqayyoo waan tokkollee beekuun hin danda'amu nama jedhu

ago gulaali

.... dura, ...darbeera

agog gulaali

dharra'aa, fedhii ol'aanaa kan qabu

agony gulaali

dhiphina, gidiraa, gadadoo, hiraara, dararaa, badada

agrarian gulaali

Waan qonnaa wajjin walitti dhufeenya qabu

agree gulaali

waliigaluu, wal ta'uu

agreeable gulaali

itti waliigaluun waan danda'amu, gammachiisaa

agreement gulaali

waligaltee, dilaala, walta'iinsa

agriculture gulaali

qonnaa, qotiisa

aground gulaali

lafa bishaanii galaana jala jiru tuquu/bira ga'uu

ah gulaali

ahead gulaali

gara fulduraatti

ai gulaali

aid gulaali

gargaarsa, deggersa, hirpha (v) gargaaruu, deggeruu

aide gulaali

gargaaraa, gargaartuu

ail gulaali

dhukkubsachuu

ailment gulaali

dhukkuba, dhibee

aim gulaali

kaayyoo, galii, akeeka (v) giyyaafachuu, akeekuu

air gulaali

qilleensa

air force gulaali

humna qilleensaa

air pump gulaali

buufaa

airborne gulaali

qilleensa keessa kan deemu

aircraft gulaali

xiyyaaraa fi wantoota fafakkaatan kan qilleensa keessa barrisan

airfield gulaali

qubata xiyyaaraa (keessaayyuu kan waraanaa)

airline gulaali

daandii qilleensaa

airmail gulaali

xalayaa xiyyaaraan ergamu

airman gulaali

miseensa humna qilleensaa

airplane gulaali

xiyyaara, baaburbaallee

airport gulaali

dirree xiyyaaraa

airstrip gulaali

daandii qalloo xiyyaarri irra fiigee qubatu yookiin kan irraa ka'u

airtight gulaali

kan qilleensa hin galchine

airy gulaali

qilleensawaa

aisle gulaali

barcuma tarree naqamee jiru gidduu karaa ittiin darban

aj gulaali

ajar gulaali

balbala xinnoo saaqamee jiru

ak gulaali

akimbo gulaali

harka mudhii gara gadiirra kaa'uu

akin gulaali

wal fakkaataa

al gulaali

alacrity gulaali

fedhii guddaa, hawwii ol'aanaa

alarm gulaali

1. naasuu, Sodaa 2. sagalee balaan yookiin rakkoon wayii kan jiru ta'uusaa himu 3. meeshaa rakkoon kan jiru ta'uusaa beekee iyyu (v) akeekkachiisa kennuu, sodaachisuu, rifachiisuu

alarming gulaali

rifachiisaa, rifachiistuu, birrachiisaa, birrachiistuu, qaxaxii, naasisaa

albatross gulaali

gosa simbirroo galaanaa

albeit gulaali

ta'ullee, ta'us

albino gulaali

nama yookiin bineelda bifa isaa isa uumamaa malee dhalate (kees. kan gogaan fi rifeensi addaatu)

album gulaali

albamii

alcohol gulaali

alkoolii

alcoholic gulaali

waan alkooli qabu

alcove gulaali

kutaa xinnoo kan mana keessaa

ale gulaali

gosa farsoo

alert gulaali

si'aawaa (n) akeekkachiisa, hubachiisa

algae gulaali

waabara, saaphuyyee

algebra gulaali

aljeebraa (gosa barnoota herregaa)

alias gulaali

maqaa dharaa

alibi gulaali

yeroo yakki hojjetame namni tokko bakka yakki itti hojjetame sana kan hin turre ta'uu isaa ragaa mirkaneessu

alien gulaali

1. amba, orma, alagaa 2. kan duraan beekamu irraa waan adda ta'e

alienate gulaali

ofirraa fageessuu, irraa baqachuu

alight gulaali

1. bu'uu (makiinaa, fardaa fi kkf irraa) 2. muka irra qubachuu (allaattii fi kk fakkaatan) 3. gubuchuu

align gulaali

waan tokko wal qixxeessanii tarree naquu

alike gulaali

wal fakkaataa

alimentary gulaali

kan nyaataa, bullaa'uu nyaataa

alimony gulaali

dhirsiif niitiin wayita wal hiikan, maallaqa inni tokko isa kaaniif kaffalu

alive gulaali

jiraataa, kan lubbuun jiru, kan hin duune

all gulaali

cufa, hunda, mara, jiblaa

Allah gulaali

Allaah (Waaqayyo)

allay gulaali

qabbaneessuu, tasgabbeessuu (sodaa, shakkii)

allegation gulaali

himannaa (kan ragaan irratti hin dhihaatiin)

allege gulaali

utuu ragaan hin jiraatiin waa tokko akka dhugaatti dhiheeffatanii falmachuu

allegiance gulaali

amanamummaa, deggeraa ta'uu

allegory gulaali

fakkoommii

alleluia gulaali

galati Wauqayyoof

allergy gulaali

adanyoo

alleviate gulaali

gad hir'isuu, gidiraa laaffisuu/salphisuu

alley gulaali

daandii dhiphoo

alliance gulaali

bu'aa gamtaatiif jecha tokkummaa yookiin waldaa biyyoota garaagaraa gidduutti uumamu

allied gulaali

kan waliigale, kan walta'e

alligator gulaali

koromtoo

allocate gulaali

qooduu, hiruu, kennuu

allot gulaali

kennuu, qooduu (waan qaban irraa)

allotment gulaali

1. lafa uummataa kan abaaboo fi wantoota fakkaatan iratti misoomsuuf kiraayii fudhatame 2. qoodamee waan kenname

allow gulaali

hayyamuu, eeyyamuu

allowance gulaali

durgoo. olmaayaa

alloy gulaali

albuuda wal makaa (keessattuu sibila)

allude gulaali

eeruu, tuquu

allure gulaali

hawwachuu, ofitti harkisuu

alluring gulaali

hawwataa

allusion gulaali

eeruu, baanuu

alluvial gulaali

cirracha yookiin biyyoo lagii fi lolaan bakka tokko tuule

alluvial soil gulaali

tinfaa

ally gulaali

tumsaa, tumsituu, jaallee

almanac gulaali

kitaaba Waan waggaa tokko keessatti raaw'atamuu malu tokko tokkoon ibsu kan akka dhaha guyyaattis tajaajilu

almighty gulaali

hunda kan danda'u, baay'ee guddaa, humna qabeessa

almond gulaali

gosa mukaa kookii fakkaatu

alms gulaali

raamata, kennaa, buusii

aloft gulaali

qilleensa keessa, ol

alone gulaali

kophaa, duwwaa

along gulaali

cinaa, bira, wajjin

alongside gulaali

cinaa, maddii, wajjin

aloof gulaali

nama namatti hin siqne

aloud gulaali

sagalee ol fuudhanii dubbachuu, sagalee guddaadhaan

alpha gulaali

qubee Giriikii isa jalqabaa

alphabet gulaali

arfii, qubee

alphabetical gulaali

toora qubeetiin

already gulaali

dursee, ammaan dura, armaan dura

also gulaali

itti dabalee, akkasumas

altar gulaali

siidaarsaa, dakkii

alter gulaali

geeddaruu, jijiiruu

alteration gulaali

geeddarumsa, jijiirama

altercate gulaali

wal qoccolu, wal loluu

altercation gulaali

qoccolloo, walitti falmuu (sagalee ol fuudhanii)

alternate gulaali

1. waliin jijjiiruu dabaree dabareedhaan 2. wal geeddaruu/ ta'uu

alternating current gulaali

kaarentii gegeeddaramaa, guyyaa lama lamatti waan dhufu

alternative gulaali

1. filannoo (waan lama gidduudhaa) 2. kan biraa, adda

although gulaali

ta'ulle, ta'us

altimeter gulaali

xiyyaarri afooga galaanaatii olitti fageenya hammamii irratti akka argamu meeshaa himu

altitude gulaali

ol fageenya

alto gulaali

sagalee qalloo (kees. kan dubartii)

altogether gulaali

guutuummaatti, guutuumaan guutuutti, hundumaa

altruism gulaali

faayidaa fi gammachuu namoota kan biroo dursuu, ofittoo ta'uu dhabuu

altruism gulaali

faayidaa fi gammachuu namoota kan biroo dursuu, ofittoo ta'uu dhabuu

aluminum gulaali

aluminiyamii, saldaqaa

alumnus gulaali

barataa mana barnootaa, kolleejii yookiin yunivarsiti tokkoo nama ture (dhiira)

always gulaali

yeroo hundumaa, hooggayyuu, yoomuu

am gulaali

amalgam gulaali

1. waan ilkaanitti guutamu 2. waan makaa meerkurii qabu

amalgamate gulaali

walitti makuu, tokkoomsuu

amass gulaali

walitti qabuu, walitti guuruu (baay'inaan)

amateur gulaali

utuu kaffaltii hin argatiin nama ispoortii fi tiyaatira keessatti qooda fudhatu

amaze gulaali

dinqamuu

amazement gulaali

dinqamuu

amazing gulaali

dinqisiisaa, ajaa'ibsiisaa

Amazon gulaali

1. dubartii dheertuu (kan cimina qabdu) 2. dubartii loltuu (durdurii warra Giriikii keessatti)

ambassador gulaali

lamii, ambaasaaddara

amber gulaali

waanta keelloo fakkaatu kan faaya garaagaraa hojechuuf nama gargaaru

ambidextrous gulaali

nama harkasaa bitaas ta'e mirga qixxee itti fayyadamuu danda'u

ambiguity gulaali

waan hiika tokko caalaa qabu kan karaa garaagaraatiin hikamuu danda'u, kan hiikisaa shakkisisaa ta'e

ambiguous gulaali

waan hiiki isaa ifa hin taane Kan karaa garaagaraatin Hiikamuu danda'u

ambition gulaali

fedhii ol'aanaa, hawwii, niyyaa

ambitious gulaali

waan tokko argachuuf dharraa yookiin nama hawwii ol'aanaa qubu

ambitious gulaali

waan tokko argachuuf dharraa yookiin nama hawwii Ol'aanaa qabu

ambivalence gulaali

waan tokkoof ilaalcha gaariis gadhees qabaachuu

ambivalent gulaali

waa'ee waan tokkoo miira gaariis ta'ee gadhee agarsiisuufi

amble gulaali

tirachuu, suuta deemuu

ambulance gulaali

Anbulaansi

ambush gulaali

riphee (riphani eeguudhaan balaa geessisuu yaaluu) (v)riphuu

Ameliorate gulaali

waan tokko fooyyessuu

amelioration gulaali

fooyyessuu, wayyeessuu

amenable gulaali

nama yaada yookiin ajaja kennamuf hin mormine, fudhataa yaadaa

amend gulaali

dogoggora sirreessuuf Waan tokkO xinnoo jijiiruu (Seeraa fi kkf)

amendment gulaali

Jijjiirama xinnoo (sanadii irratti..)

amends gulaali

beenyaa, bulii

amenity gulaali

tajaajila bakka tokkotti kennamu kan jireenyi akka tolu godhu, waan nama gammachiisu

amiable gulaali

gaimmacihiisaa, gammachiistuu

amicable gulaali

utuu wal hin loliin yookiin utuU wal hin dhabiin mariidhaan kan ta'e

amidst gulaali

gidduutti, walakkaatti

amiss gulaali

dogoggora

amity gulaali

walitti dhufeenya gaarii namoota yookiin biyyoota gidduu jiru

ammunition gulaali

rasaasa, meeshaa waraanaa

amnesia gulaali

of wallaaluu, waa hubachuu dadhabuu (sababa balaatiin)

amnesty gulaali

namoota biyya irratti yakka hojjetaniif seeraan dihiifama gochuu, Walaba gad dhiisuu

amniotic fluid gulaali

oota, daata

amoeba gulaali

ameebaa

amok gulaali

Aarii irraa kan ka'e asiif achi bubbutamuu

among gulaali

Baay'ee keessaa, keessaa

amoral gulaali

waan safuu irratti hin hundoofne

amorous gulaali

jaalala qaban fuulleedhumatti argisiisuu (keessaayyuu kan fedhii saalquunnamti)

amorphous gulaali

mololomii, boca dhabeessa

amortize gulaali

Idaa kaffalanii fixuu

amount gulaali

1. bay'na, hammamta 2. herrega maallaqaa kan walii galaa, waan tokkoon qixxee ta'uu

amour gulaali

Jaalala dhoksaa

Ampere gulaali

ampiirii

amphibian gulaali

bineensa kan bishaanis ta'e dachee gogaa irra jiraachuu danda'u

amphibious gulaali

Bineensa bishaanii fi dachee gogaa irra jiraachuu danda'u

amphitheater gulaali

jaarmaa/gamoo soraa/qinaaxxii maleessa kan tiyaatira keessatti agarsiisan

amphora gulaali

cuggee

ample gulaali

ga'aa yookiin kan barbaachisuu olitti

amplifier gulaali

sagaleessaa

amplify gulaali

ol fuudhuu (sagalee)

amplitude gulaali

bal'ina, dheeriina

ampule gulaali

bilqaaxxii xinnoo kan dhangala'aa qoricha ittiin bulbulan baattu

amputate gulaali

kutuu, muruu (miilla, harkaa)

amputated gulaali

citaa, muramaa (miilla, harka), saruxxee

amputated gulaali

dooluu, saruxxee

amulet gulaali

kudhaama, hirsii

amuse gulaali

gammachiisuu, kofalchiisuu

amusement gulaali

gammachuu, kolfa, tapha

amusing gulaali

kofalchiisaa, kofalchiistuu

an gulaali

an gulaali

tokko, tokkitti

anachronism gulaali

waan yeroo wajjin hin deemne

anaconda gulaali

gosa bofaa Ameeriikaa Kibbaatti argamu kan bineensoota caccabsee erga ajjeese booda nyaatu

anaemia gulaali

dhukkuba hir'ina dhiigaa

anaerobic gulaali

kan oksijiinii hin barbaadne ykn oksijiinii kan hin qabne

anaesthesia gulaali

of wallaaluu (qorichaan adoodanii)

anal gulaali

kan munnee, kan hudduu

analogue gulaali

waanta waan kan biraa wajjin wal fakkaatu

analogy gulaali

wal fakkeenya

analysis gulaali

xiinxallii

analyze gulaali

xiinxaluu, gamaaggamuu

anarchism gulaali

tiiyoorii siyaasaa, mootummaa, fi seerri hin barbaachisan jedhu

anarchist gulaali

ol'aantummaan seeraa akka mirkanaa'u nama hin barbaadne

anarchy gulaali

seera-maleessummaa, jeequmsa

anathema gulaali

agana, ifannaa

anathematize gulaali

aganuu, ifachuu

anatomy gulaali

1. saayinsii waa'ee caasaa qaama namaa yookiin kan neefkaa qu'atu 2. dhaaqamaa, caasaa qaama namaa yookiin kan bineeldaa 3. xiinxalli yookiin gorannoo waan tokkoo

ancestor gulaali

abuduroo, abuturoo

anchilles tendon gulaali

koronyoo, qoronyoo

anchor gulaali

gadiitoo

ancient gulaali

kan bara durii

and gulaali

.fi

anecdote gulaali

seenaa dinqisiisaa kan qabatamaan nama quunname akka durduriitti odeeffamu

anemia gulaali

hir'ina dhiigaa

anemometer gulaali

aniimameetir

anesthesia gulaali

of wallaaluu (qorichaan adoodani)

anesthetic gulaali

banjoo (tibba wal'aanssaatti qoricha namni akka of hin beekne ittiin taassissan)

anesthetize gulaali

adoochuu (qorichaan)

anew gulaali

ammas, akka haaraatti

Angel gulaali

ergamaa, maleekaa

anger gulaali

aarii

Angle gulaali

kofa, cabsaa, roga

angle gulaali

kofa-daangeessaa

angler gulaali

adamsituu qurxummii

angling gulaali

waan nyaataa fiixee kiyyootti diranii qurxummii ittiin qaban

Anglo-American gulaali

lammii Ameeriikaa sanyiin isaa Ingilizii ta'e

angora gulaali

gosa beeyladootaa dabbassaa dheeraa qabanii

angry gulaali

kan aare

anguish gulaali

Cinqi, gidiraa, gadda guddaa

angular gulaali

1.qalloo, crgaramaa, ergaramtuu 2.mata-jabeessa, mata jabeettii, gogaa 3. han kofa qajeelaa gahu

animal gulaali

neefkaa, bineelda, horii

animalism gulaali

horummaa, neefkummaa

animate gulaali

lubbuu itti horuu, dadammaqsuu, kakaasuu

animism gulaali

uumamni hundi jechuun muki, dhagaan qilleensii fi kanneen fakkaatan cufti lubbuu qabu amantii jedhu

animosity gulaali

jibba, lola

anise gulaali

insilaala, kamoona, kamunii

ankle gulaali

kuburuu. kibirii

anklet gulaali

albuu

annals gulaali

tarreeffama argannoolee haaraa yookiin hojiilee waggaa tokko keessatti raaw'ataman kan akka tartiiba isaaniitti naqaman

annex gulaali

biyya kan biraa humnaan biyya kan ofitti dabaluu

annexe gulaali

nanneen walitti aanan kan wal qahatanii jiran

annihilate gulaali

1. barbadeessuu, dhabamsiisuu 2. injifachuu, mo'uu

annihilation gulaali

dhabamsiisa, barbadeessa

anniversary gulaali

ayyaana yaadannoo kan waggaa

annotate gulaali

ibsuu, hiikuu (katabbii)

announce gulaali

labsuu, beeksisuu, hubachiisuu

announcement gulaali

beeksisa, labsii

announcer gulaali

beeksisaa, beeksistuu, labsituu, Iabsaa

annoy gulaali

aarsuu, dallansiisuu

annoyance gulaali

aarii, dallansuu

annual gulaali

kan waggaa

annually gulaali

Waggaa Waggaan

annuity gulaali

maallaqa waggaa waggaatti nama tokkoof kaffalamu (akka galiitti)

annul gulaali

seera haquu

annular gulaali

waan qubeelaa fakkaatu

Annunciation gulaali

misiraachoo

anoint gulaali

muuduu, dibuu (aangoof)

anomalous gulaali

waan beekamaa/waan barame irraa adda kan ta'e

anomaly gulaali

waan seeraa fi barmaatarraa beekamaa ta'een ala ta'uu

anonymity gulaali

maqaa dhoksuu

anonymous gulaali

kan maqaan hin beekamne yookiin kan maqaan ifatti hin ibsamne

another gulaali

Kan biraa, abbii, ka dhibii

answer gulaali

deebii

ant gulaali

jaamaa, mixii, gonjaree

antagonism gulaali

amajaajummaa

Antagonist gulaali

nama waa mormu, faallaa kan deemu

anteater gulaali

olokee (gosa bineensaa arraba dheeraa qabu kan goondaa yookin mixii nyaatu)

antecedent gulaali

dursee kan dhufu

antecedents gulaali

abuduroo, abboota durii

antechamber gulaali

kutaa xinnoo kan gara kutaa guddaatti dabursu

antelope gulaali

arroolee

antenna gulaali

anteenaa, gaanfollee

anterior gulaali

fuullee kan jiru, fulduraa kan mul' 'atu

anthem gulaali

faaruu (kan gamtaadhaan faarfatamu)

anther gulaali

antarii, subba sanyii kormaa

anthill gulaali

koobii rimmaa

anthology gulaali

walaloo yookiin katabbiillee garaagaraa nama tokkoon barreeffaman kan bakka tokkichatti walitti qabaman

anthrax gulaali

golloobaa, cirmalee

anthropology gulaali

ximmada

anti gulaali

farra

anti-aircraft gulaali

farra-xiyyaaraa

antibiotic gulaali

antiibaayootikii, qoricha baakteeriyaa ajjeesu

antibody gulaali

antiibodii, farra qaama alagaa

antic gulaali

sochii nama kofalchiisuuf godhamu

anticipate gulaali

1. ni ta'a jedhanii waa eeguu 2. utuu nami kan biraan hin hojjetiin waan tokko dursanii hojjechuu 3. fulduratti waan ta'u tokko gammachuudhaan eeguu

anticlimax gulaali

waan nama aarsu

antics gulaali

nama kolfisiisuuf yookiin gammachiisuuf sochii godhamu

antidote gulaali

farra-summii

anti health gulaali

farra-fayyaa

anti meridian gulaali

waree dura

antimony dust gulaali

kuula

antipathy gulaali

jibba guddaa

antipeople gulaali

farra-uummataa

antipersonnel gulaali

meeshaa waraanaa nama ajeesuuf yookiin miidhuuf tolfaman

antiquary gulaali

nama waa'ee meeshaalee dulloomanii qoratu fi meeshaalee kanniinis walitti qabee gurguru

antiquated gulaali

otontoraa, dulloomaa, nama ilaalcha barri itti darbe faarsu

antique gulaali

meeshaa dulloomaa garuu immoo kan gatii guddaa qabu

antiquity gulaali

1. bara durii 2. meeshaa kan bara duri, hambaa

antiseptic gulaali

antiiseptiksii, keemikaalii madaan baakteeriiyaadhaan akka hin faalamne eegu

antisocial gulaali

farra hawaasaa

antithesis gulaali

faallaa waan tokkoo

antitoxin gulaali

farra summii

antler gulaali

gaafa kuruphee yookiin kan warseessaa

ant weed gulaali

maxxannee

anus gulaali

futee, munnee, bondee, fudee

anvil gulaali

sibiila warri tumtuun sibiila irra kaa'ani tuman

anxiety gulaali

yaaddoo, cinqii, badada

anxious gulaali

dhiphataa, dhiphattuu, cinqamaa, cinqamtuu, yaaddooftuu

any gulaali

kamiyyuu, eenyuyyuu, tokkollee

any body gulaali

eenyuyyuu, nami kamiyyuu, abbaa fedhe

anyhow gulaali

itti dabalee, sana ta'e kana, ta'us

anymore gulaali

eenyuyyuu, namni Kamiyyuu

anyone gulaali

si'achi

anything gulaali

waan halle, Waan cufa, waan tokkollee

anyway gulaali

haala kamiiniyyuu, karuma ta'en

anywhere gulaali

bukkayyuu, eessattu

ao gulaali

aorta gulaali

ortaa, aawortaa, ujummoo guddaa dhiiga raabsu (hidda dhiigaa isa furdaa kallattii onne isa bitaa irrraa dhufu)

ap gulaali

apace gulaali

ariitiidhaan, sardamsuudhaan

apart gulaali

1. addan fagaachuu 2. addaan ba'uu, kopha kophaa, addaan kukkutuu

apartheid gulaali

sirna siyaasaa Afriikaa Kibbaa keessa ture kan lammiilee biyyattii akka Sanyiisaaniitti addaan qoodee miidhaa geessiisaa ture

apartment gulaali

appaartaamaa

apathetic gulaali

nama waan okko akka dhimma isaatti hin ilaalle, kan fedhii hin qabme

apathy gulaali

waan tokkotti fedhii dhabuu

ape gulaali

bineeyyii sanyii jaldeessaa ta'anii garuu immoo kanneen eegee hin qabne

Aperient gulaali

qoricha garaa namaa kaasu

aperitif gulaali

dhugaatii soorata dura dhugamu

aperture gulaali

1. uraa, qaawwa xinnoo 2. karaa ifti kaameeraa keessa seenu

apex gulaali

fiixee, bantii

aphorism gulaali

Mammaaksa

aphrodisiac gulaali

qoricha fedhii saalquunnamtii ainta kakaasu

apiary gulaali

bakka gaagurrii kanniisotaaf kaa'amu

apiece gulaali

tokkoon tokkoon

aplomb gulaali

Ofitti amanuu

apologetic gulaali

Balleessaa isaatti gaabbee kan dhiifama gaafatu

apologize gulaali

dhiifama gaafachuu

apology gulaali

dhiifama

apoplexy gulaali

yaaduu akkasumas socho'uuf humna dhabuu (miidhaa hidda dliigaa sammuu keessa jiru irraa gaheen)

apostate gulaali

Nama amantii isaa gane

apostle gulaali

duuka buutuu, ergamaa, noolee

apostrophe gulaali

mallattoo hudhaa (')

apostrophic gulaali

mallattoo hudhaa (')

apotheosis gulaali

1. nama qulqulluu ta'uu, ayyaantuu 2. jireenya biyya lafaa dhiisuu 3. ulfina kennuu

appall gulaali

naasisuu. rifachiisuu

appalling gulaali

naasisaa, jibbisiisaa, baay'ee gadhee

apparatus gulaali

1. meeshaa laabraatoorii keessatti waa ittiin hojjetan 2. caasaa dhaabbataa

apparel gulaali

uffata, wayyaa, huccuu

apparent gulaali

1. ifatti kan mul'atu, ifaa, beekamaa. kan hin shakkisiifne 2. waan dhugaa fakkaatu garuu immoo dhugaa kan hin taane

apparition gulaali

ekeraa

appeal gulaali

1. gaafachuu (gaaffii hatattamaa) 2. nama hawwachuu (bareedinaan) (n) iyyata, wagii, maganata

appealant gulaali

iyyataa, iyyattuu

appear gulaali

1. mul'achuu, ga'uu 2. suuta ifa ba'uu 3. maxxanfamuu (kitaabaa fi kk fakkaatan) 4. dhihaachuu (mana murtii fi bakka fafakkaatanitti)

appearance gulaali

bifa

appease gulaali

gammachiisuu, wan isaan barbaadan kennuudhaan namooti akka qabbanaa'an gochuu

append gulaali

itti dabaluu (katabbii irratti) yookiin miiltoo itti qabsiisuu

appendage gulaali

waan waan tokkotti qabatee yookiin fufee jiru

appendicitis gulaali

dhukkuba garaa bu'aa

appendix gulaali

1. odeeffannoo dabalataa fuula dhumaa kan kitaabaa irratti kennamu, miiltoo 2. ciincha (tirfanjatii)

appertain gulaali

walitti dhufeenya kan qabu, ta'uu kan qabu

appetizer gulaali

waanta fedhiin nyaataa akka dabalu godhu (dhugaatii fi kkf)

appetite gulaali

fedhii nyaata nyaachuu

applaud gulaali

angaasuu, dhawwaaquu

applause gulaali

angaasuu, harka dha'uu, dhawwaaquu (n) angaasa, harka rukuttaa, dhawwaaqqii

apple gulaali

poomii (gosa fuduraa)

appliance gulaali

meeshaa, mi'a, qodaa

applicable gulaali

wajjin kan deemu yookiin hojiirra ooluu kan danda'u

applicant gulaali

iyyataa, iyyattuu

application gulaali

iyyata, hojii irra oolchuu, hojmaatessuu

apply gulaali

1. gaafachuu 2. hojii irra oolchuu

appoint gulaali

shuumuu, muuduu

appointee gulaali

shuumii

appointment gulaali

beellama (v)muudama, shuumata

apportion gulaali

qooduu, hiruu, ramaduu

apposite gulaali

wal fudhataa, kan wal faana deemu

appraise gulaali

xiinxaluu, qu'achuu (sadarkaa, gatii, faayidaa waan tokkoo)

appreciable gulaali

1. waan mul'atu yookiin waan tilmaamamuu danda'u 2. waan gatiin dabaluu danda'u

appreciate gulaali

leellisuu, dinqisiifachuu

appreciation gulaali

1. dinqisifannaa, raajeffannaa 2. dabalata gatii

apprehend gulaali

1. qabuu, to'achuu 2. hubachuu

apprehension gulaali

1. sodaa, cinqii (waan fulduratti ta'u yaadanii) 2. qabuu, to'annaa jala galchuu

apprentice gulaali

barataa leenjii ogummaa fudhatu (yeroo gabaabaadhaaf)

apprise gulaali

beeksisuu

approach gulaali

itti dhihaachuu (n) akkaataa waan tokko itti raaw'atan

approbation gulaali

waliigaltee, walta'iinsa, tole jechuu

appropriate gulaali

mijaa'aa, tolaa, sirrii (v) seeraan dhaaluu, humnaan fudhachuu

approve gulaali

raggaasisuu, haa ta'u jedhanii fudhachuu/waliigaluu

approximate gulaali

kan tilmaamaa

approximation gulaali

tilmaama

appurtenance gulaali

qabeenyaa dhuunfaa (xixinnoo)

April gulaali

Ebla

apron gulaali

marxoo

apropos gulaali

ilaalchisee, waa'ee wajjin kan deemu

apt gulaali

mijaa'aa, tolaa, sirrii, aanja'aa

aptitude gulaali

dandeetti waa hojjechuu kan nami uumamaan qabu

aq gulaali

aqualung gulaali

meeshaa warri daaktuun afuura ittiin baafatan

aquarium gulaali

bidiruu yookiin meeshaa kan qurxummii keessa kaa'an

aquatic gulaali

bishaan bira (naanniggaa) yookiin bishaan keessa kan jiraatu (bineensa, biqiltuu fi kkf)

aqueduct gulaali

bo'oo bishaanni keessa yaa'u

aqueous gulaali

waan akka bishaanii

aquiline gulaali

jallaa, gooboo (funyaaniif)

ar gulaali

Arabic gulaali

afaan Arabaa

arable gulaali

qonnaaf kan tolu

arbiter gulaali

waan tokko hojjechuuf yookiin raaw'achiisuuf nama namoota kan biroo caalaatti fudhatama qabu

arbitrary gulaali

1. sababa kan hin qabne waan yaaduma mataa ofii kophaa irratti hundaa'e, kan baay'ee itti hin yaadamne 2. kan aangoon isaa daangaa hin qabne (abbaa irree)

arbitrate gulaali

araarsuu, atoomsuu, jaarsummaa taa'uu

arbitration gulaali

jaarsummaa, atoomsa

arbitrator gulaali

araarsaa, atoomsaa, jaarsa

arbour gulaali

gaaddisa (muka jala)

are gulaali

gomboo, golboo

arcade gulaali

soraa suuqii fi suuqii gidduutti argamu kan nami jala daddarbu

arcane gulaali

iccitii

arch gulaali

waagimboo, xiyya

archaeology gulaali

qu'annoo seenaa kan durii (hambaalee biyyoo keessa awwaalamanii jiran qotanii baasuudhaan)

archaic gulaali

kan bara durii, kan dulloome

archangel gulaali

ergamaa ergamoota irra caalu

archbishop gulaali

duree phaaphaasii

arch-enemy gulaali

diina (kan garmalee jibbanii fi sodaatan)

archer gulaali

nama xiyyaadhaan sirriitti waa waraanuu danda'u

archery gulaali

ispoortii xiyyaa darbachuu

archetype gulaali

isa jalqabaa, isa duraa, angaficha

archipelago gulaali

cittuu lafaa yookiin oddoola bakka tokkotti baay'atanii jiran

architect gulaali

ogeessa dizzaayinii /saxaxa gamoo qopheessu

architecture gulaali

ogummaa dizzaayinii jaarmaalee, arkiteckcharii

archives gulaali

1. sanadoota mootummaa, dhaabbattootaa fi matayyootaa (kan seenaa fi gochaalee garaagaraa bakka tokkotti walitti qabaman) 2. golaaduu, golambaa

ardent gulaali

waa'ee waan tokkoo baay'isee kan itti yaadu, waan tokkoof miira jabaa kan qabu

ardour gulaali

fedhii o'aa, jaalala ol'aanaa

arduous gulaali

rakkisaa, rakkistuu

area gulaali

bakka, iddoo, naannoo, bal'ina

arena gulaali

dirree bal'aa kan ispoortiifi kk fakkaatanii

argue gulaali

o

argument gulaali

falmii, falammii

arid gulaali

gammoojii, bakka rooba baay'ee hin arganne

arise gulaali

ka'uu, dammaquu

aristocracy gulaali

namoota gita ol'aanaa

arithmetic gulaali

artimeetikii, herrega

ark gulaali

I. doonii Noh 2. taabota

arm gulaali

irree

armada gulaali

doonii waraanaa baay'inaan wal faana yaa'an

armadillo gulaali

gosa bineenti qocaa fakkaattu (Ameeriikaa giddu galeessaatti kan argamtu)

Armageddon gulaali

waraana isa dhumaa (kan biyya lafaa gara badiisaatti oofu)

armament gulaali

hidhannoo, meeshaa waraanaa

armchair gulaali

barcuma hirkoo (waan harka irra kaa'atan kan qabu)

armistice gulaali

yeroof waraana dhaabuuf waliigaluu

armor gulaali

1. sibiila yeroo waraanaatti akka wayyaatti uffatamu 2. sibiila qaama taankiif makiinaa irrattiuwwisamu (akka rasaasaan hin uramne)

armour gulaali

1. sibiila yeroo waraanaatti akka wayyaatti uffatmu 2. sibiila qaama taankiif makinaa irratti uwwisqmu (akka rasaasaan hin uramne)

armoury gulaali

mana guddaa bakka meeshaan waraanaa itti kuusamu

armpit gulaali

ukoo, bobaa

arms gulaali

meeshaa waraanaa

army gulaali

raayyaa, ijaaba

aroma gulaali

urgaa gaarii

aromatic gulaali

foolii gaarii waan qabu

around gulaali

naannoo

arouse gulaali

1. dammaqsuu 2. kakaasuu

arrack gulaali

araqee

arraign gulaali

nama tokko mana murtiitti dhiheessuu

arrange gulaali

1. sireessuu, sirriitti naquu 2. qopheessuu

arrant gulaali

baay'ee gadhee

array gulaali

1. nama yookin meeshaalee hiriiraan yookiin tooraan bareechanii naquu 2. uffachuu

arrears gulaali

idaa yookiin maallaqa hin kaffalamne

arrest gulaali

qabuu, to'annaa jala galchuu

arrival gulaali

bakka tokko ga'uu, gahiisa

arrive gulaali

ga'uu

arrogance gulaali

oftulummaa, ofjaja, quufa

arrogant gulaali

farangagsaa, oftuulaa, oftuultuu, ofjajaa, ofjajjuu, quufaa

arrow gulaali

xiyya, xiyyee, lawwee

Arse gulaali

hudduu, fagaara

arsenal gulaali

1. meeshaa waraana 2. bakka meeshaan waraanaa itti tolfamu yookiin kuusamu

arsenic gulaali

summii cimaa

arson gulaali

mana namaa gubuu

art gulaali

artii, ogummaa

arterial gulaali

kan hidda dhiigaa

artery gulaali

dhiiga raabsituu, go'aa

artful gulaali

abshaala, gamna, mala beektuu

artfully gulaali

malaan, tooftaadhaan, ogummaadhaan

arthritis gulaali

dhukkuba buusaa lafee

article gulaali

1. mi'a, meeshaa 2. barreeftama dhimma tokko irratti xiyyeeffatu (kan gaazexaafi kkf) 3. keewwata (kan seeraa)

articulate gulaali

1. jechaan yaada ofii ibsuu 2. jechoota sirriitti sagaleessuu/afaanessuu (adj) nama yaada isaa sirritti ibsuu danda'u, nama haasaa beeku

artifact gulaali

meeshaalee harka namaatiin hojjetaman kan safuu seenaa qaban

artificial gulaali

namtolchee

artillery gulaali

meeshaalee waraanaa gurguddoolii

artisan gulaali

ogeessa hojii harkaa

artist gulaali

1. ogeessa fakkii kaasu, dhagaa soofee suuraa garaagaraa tolchuu fi kkf 2. waa tolchutti nama ogummaa ol'aanaa qabu

artiste gulaali

ogeessa muuziiqaa, tiyaatiraa, daalalaa fi kk fakkaatanii

artistic gulaali

1. artii wajiin walitti dhufeenya waan qabu 2. ogummaadhaan waan hojjetame

artistry gulaali

dandeettii hojiilee artii hojjechuu (waan akka muuziiqaa, fakkii kaasuu fi kkf)

artless gulaali

1. salphaa, kan uumamaa, qulqulluu 2. ogummaan keessatti kan hin mul'anne

arty gulaali

artistii fakkaatanii mul'achuuf yaaluu (utuu hin ta'iin)

as gulaali

as gulaali

akka

Ascaris gulaali

maagaa

ascend gulaali

ol ba'uu

ascendancy gulaali

ol'aantummaa, humna

ascendant gulaali

yeroodhaa yerootti nama aangoonisaa dabalaa adeemu

ascension gulaali

ol ba'uu

ascent gulaali

ol ba'uu (tulluufi kkf) (n) giraabaa, irraan-olee, randa, toronjii

ascertain gulaali

mirkaneessuu

ascetic gulaali

gariibaa, gaaltama, xo'aashii

ascribe gulaali

waanti tokko kan nama biraa ta'uusaa ibsuu

aseptic gulaali

qulqullu (kan hin faalamne)

ash gulaali

1. daaraa 2. gosa mukaa

ashamed gulaali

qaana'aa

ashen gulaali

daalachaa'aa, daalachooftu

ashore gulaali

buufata galaanaa irratti

ashtray gulaali

qeremoo (nyaara gidduu, bakka nyaara guurrii)

ashy gulaali

daaroftuu, daara'aa

Asian gulaali

nama Isiiyaa, eeshiyicha

aside gulaali

cinaatti, gama tokkotti

asinine gulaali

talboojja'aa, jibbisiisaa, talboojjoftuu, jibbisiistuu

ask gulaali

gaafachuu

askance gulaali

nama tokko shakkiin ilaaluu

askew gulaali

jallaa

asleep gulaali

kan rafe, kan ciise

asp gulaali

bofa xinnoo summii hamaa qabu Afriikaa Kaabaatti argamu

asparagus gulaali

gosa biqiltuu affeelamee nyaatamu

aspect gulaali

kallattii, roga

asperity gulaali

1. rakkisaa (amalaaf) 2. jabaa (qillensaaf)

aspersion gulaali

qeeqa yookin arrabsoo kabajaa nama tokkoo miidhuu danda'u

asphalt gulaali

asfaaltii

asphyxia gulaali

oksijinii dhabuun ukkaamamuu

aspirant gulaali

nama waan tokkoof hawwii ykn fedhii qabu

aspiration gulaali

hawwiin ykn nadha ol'aanaa waan tokko gochuu fi yookiin argachuuf guddaa kan hawwu

aspire gulaali

aspiirinii (qoricha dhibee dandamachiiftu)

aspirin gulaali

harree (adj) jufunfula, raatuu

assail gulaali

dublbii barbaacha nama tultuquu, rukutuu, dha'uu

assailant gulaali

luulleessaa, rukuttuu

assassin gulaali

maallaqi kennameefii nama nama ajeesu, lubba baasaa(bitamee)

assassinate gulaali

ajjeesuu (aangawaa yookiin nama beekamaa)

assassination gulaali

ajjeechaa

assault gulaali

luulleessa, miidhaa

assay gulaali

qulqullina albuudoota sibiilaa tooftaa garaagaraatiin qorachuu

assemblage gulaali

namoota yookiin wantoota kan biroo bakka tokkotti walitti qabuu

assemble gulaali

1. walitti dacha'uu, walga'uu, walitti qabamuu, mogguu 2. meeshaa wa'ii walitti hidhuu, walitti qabsiisuu, suphuu, warshaaluu

assembly gulaali

yaa'ii, gumii

assent gulaali

waliigaltee

assert gulaali

1. ejjennoo jabeeffatanii akka namooti waa hubatan gochuu 2. waan tokko dhugaa ta'uusaa dubbachuu

assertion gulaali

mirkannoo

assess gulaali

tilmaamuu, qorachuu, xiinxaluu, gamaaggamuu

assessor gulaali

gamaaggamtuu

asset gulaali

1.qabeenyaa gatii qabu 2. nama barbaachisaa

assiduous gulaali

jabaa, nama hojii jaallatu

assign gulaali

1. hoji yookiin dirqama wayii namatti kennuu 2. ramaduu 3. dabarsanii kennuu (qabeenyaa fi kkf gama seeraatiin)

assignation gulaali

beellama (kan namoota dhoksaadhaan wal jaallatanii)

assignment gulaali

1. hojii (kan hojjetamuu qabu) 2. muudama

assimilate gulaali

wal fudhachiisuu, waliin tokkoomsuu

assist gulaali

gargaaruu, deggeruu

assistance gulaali

deggersa, gargaarsa

assistant gulaali

gargaaraa, gargaartuu, deggeraa, deggertuu, uktuu, makkala

associate gulaali

michuu, shariika (v)tumsuu

association gulaali

waldaa

assorted gulaali

gosa garaagaraa, wal makaa

assuage gulaali

qabbaneessuu, tasgabbeessuu

assume gulaali

waan tokko akka dhugaatti fudhachuu, tilmaamuu, yaaduu

assumption gulaali

waanti tokko ni ta'a jedhanii fudhachuu, yaaduu

assurance gulaali

1. dandeettii fi humna ofitti sirriitti amanuu 2. waabdi, abdii

assure gulaali

mirkaneessuu

asterisk gulaali

mallattoo urjii fakkaatu (*) kan wayita waa barreessan mataa jechaa irra kaa'an

astern gulaali

qaama duubaa (kan doonii)

asteroid gulaali

pilaaneetota xixinnoo aduutti naanna'an

asthma gulaali

xiichaa, asmaa

astonish gulaali

dinqisiisuu

astonishing gulaali

dinqisiisaa, aja'ibsiisaa

astonishment gulaali

waan hin yaadne, ajaa'ibsiifannaa, dinqisiifannaa, raajeffannaa

astound gulaali

dinqamuu, ajaa'ibsiifachuu

astoundingly gulaali

dinqisiisaa, ajaa'ibiisaa

astray gulaali

karaa sirrii irraa kan maqe

astride gulaali

bargaanfatanii taa'uu yookiin deemuu

astrologer gulaali

urjii dhooftuu

astrology gulaali

dhaha urjii

astronaut gulaali

ooftuu rookectii, ruudessaa

astronomer gulaali

ogeessa waa' ee aduu, ji'aa, urjiifi pilaaneetii qu'atu, ruudessa

astronomical gulaali

1. kan astiroonoomii, ruuda 2. baay'ee guddaa, jaafoo, ruudaa

astronomy gulaali

qu'annoo saayinsii kan aduu, ji'aa, urjii, pilaaneetootaa fi kk fakkaatanii

astute gulaali

abshaala, haxxee, gamna

asunder gulaali

addaan ba'uu

asylum gulaali

1. sababa siyaasaatiin namoota biyya isaanii gad dhiisanii godaananiif eegumsa mootummaatiin kennamuu 2. hospitaala namooti sammuun dhukkubsatu itti wal'aanaman

at gulaali

atheism gulaali

falaasama Waaqayyo hin jiru jedhu

atheist gulaali

Waaqayyo kan hin jirre ta'uu isaatti kan amanu

athlete gulaali

atileetii, nama ispoortii (kees. kan fiigichoo fi utaalchoo)

athletics gulaali

atiletiksii

atlas gulaali

kitaaba kaartaa addunyaa qabu

atmosphere gulaali

1. qilleensa naannoo lafaa 2. haala naanno (kan hojii)

atoll gulaali

oddola geengoo wiirtuu galaanaatti argamtu

atom gulaali

atoomii

atomic gulaali

atoomikii

atone gulaali

dogoggora duraan hojetame sirreessuu haala danda'amun Waa hojjechuu

atrocious gulaali

1. suukanneessaa 2. baay'ee gadhee

atrocity gulaali

hammeenya, hammina, gara jabina

atrophy gulaali

gad oramuu, gad xinnauchuu

attach gulaali

maxxansuu, qubsiisuu, itti uddeeluu

attache gulaali

attaachee (nama ambaasaaddarii wajjin ramadamu kan ittigaafatamummaa addaa qabu)

attachment gulaali

1. walitti qabachuu, walitti makxanuu 2. walitti dhiheenya 3. barreeffama miiltoo

attack gulaali

luulleessa, miidhaa

attain gulaali

1. waan yaadan argachuu, milkaa'uu 2. ga'uu

attempt gulaali

yaaluu, carraaquu (n) yaali, carraaqqii

attend gulaali

1. argamuu (bakka sagantaan tokko jirutti) 2. hordofuu 3. eeguu 4.gargaaruu

attendance gulaali

barnooti wayita kennamu bakka sanatti argamuu

attendant gulaali

eegduu, eegaa

attention gulaali

fuulleeffannaa, xiyyeeffannaa

attentive gulaali

xiyyeeffannaan hordofuu, sirriitti ilaaluu

attenuate gulaali

dadhabsiisuu, hir"isuu

attenuated gulaali

qallisuu

attest gulaali

waanti tokko dhugaa ta'uu isaa ragaa kennuu

attic gulaali

kutaa xinnoo (soraa yookiin diikkaa jala)

attire gulaali

ulfata, wayyaa, huccuu

attitude gulaali

ilaalcha, yaada

attorney gulaali

abukaattoo, bakka bu'aa

attract gulaali

hawwachuu, harkisuu

attractive gulaali

hawwataa, hawwattuu, bareedaa, bareedduu, miidhagaa, miidhugduu, qaxuulee

attractiveness gulaali

hawwatummaa, bareedina, miidhagina

attribute gulaali

kennuu (keennamufii kan qabu ta'uusaa amanuudhaan) (n) gochaa yookiin amala namni tokko ittiin beekamu

attrition gulaali

suuta dadhabaa adeemuu

attune gulaali

akka waliigalan/wal ta'an gochuu

au gulaali

auburn gulaali

arrawaa

auction gulaali

araajii

auctioneer gulaali

kan meeshaalee haraajiidhaan gurguru

audacious gulaali

1. jabaa, cimaa, uggaa, haala rakkisaa keessatti waa hojjechuuf murteeffachuu 2.kabajaa kennuu dhabuu

audacity gulaali

sodaachuu dhabuu

audible gulaali

kan dhagaa'amu

audience gulaali

dhaggeeffataa, daaw'ataa

audio gulaali

kan sagalee

audiovisual gulaali

kan sagalee fi suuraa qabu (waan akka fiilmii fi kkf)

audit gulaali

to'achuu, qorachuu

audition gulaali

namoota tiyaatira hojjetaniif qormaata kennuu

auditor gulaali

odiitara

auditorium gulaali

galma (kan mana tiyaatiraa, fiilmiifi kk)

auditory gulaali

dhageettiifi sagalee wajjin walitti dhufeenya kan qabu

Augument gulaali

baay'ina waan tokkoo dabaluu

augur gulaali

raajuu, raaguu, isa fulduratti ta'u maluf akka gaddiitti ilaalamuu

august gulaali

surraa-qabeessa, surraa-qabeettii

August gulaali

Hagayya (waalta 'aa), Elbasufa

aunt gulaali

adaadaa, indootoo, haboo

aura gulaali

afuura

aural gulaali

dhageettifi gurraa wajjin walitti dhufeenya kan qabu

auricle gulaali

1. gogaa gurraa isa karaa alaatiin jiru 2. kutaa onnee isa gara olii, oorikilii

aurora gulaali

waaqa barii yookiin kan ganama obboroo (dubartii, kan warra Roomaa durii)

auspices gulaali

deggersa, gargaarsa

auspicious gulaali

abdachiisaa, mijaa'aa, milkaa'uu akka danda'u kan hubachiisu

austere gulaali

1.gammachuus ta'e qananii kan hin qabne 2. hagasmara faayaan kan itti hin baay'anne

authentic gulaali

dhugaa kan ta'e, sirrii

author gulaali

barreessaa, barreessituu, kitabeessaa, kitabeessituu

authoritarian gulaali

ajaji isaa sirriiş ta'u dogoggora keessa deeb'anii utuu hin gaafatiin waanta inni jedhe kophaa akka namooti hojjetan nama barbaadu (abbaa irree)

authoritative gulaali

1. aangoo irratti kan hundaa'e 2. amanamuu kan danda'u

authority gulaali

abbaa taayitaa, abbaa aangoo, aangoo, taayitaa, baallii

authorize gulaali

aangoo kennuu

auto gulaali

otomaatikii, atomaatikii

autobiography gulaali

seenaa ofii kan mataa ofitiin barreeffame

autocracy gulaali

mootummaa nama tokkoon hoogganamu (kan aangoon isaa daangaa hin qabne)

autocrat gulaali

abbaa-irree

autograph gulaali

barreeffama harkaa (kees. mallattoo)

autography gulaali

mallattoo yookiin barreeffama harkaa (kan nama beekamaa)

auto horn, autohorn gulaali

baloo, piinoo

automatic gulaali

otomaatikii, kan ofumaan hojjetu

automobile gulaali

otomoobilii

autonomous gulaali

bilisummaa kan qabu, mataa isaa kan danda'e

autonomy gulaali

bilişummaa/aangoo dhimma ofiirratti oofiin murteeffachuu

autopsy gulaali

nami tokko sababa maaliitii akka du'e beekuuf qormaata wal'aansaa reeffa irratti adeemsifamu

autumn gulaali

arfaasaa

auxiliary gulaali

utubduu, deggertuu, dabalata

av gulaali

avail gulaali

fayyadamuu, dhimma itti ba'uu

available gulaali

argamuu waan danda'u, kan jiru

avalanche gulaali

jigoo (kan cabbiifi dhagaa)

avant-garde gulaali

hojii artii, ogbarruu, faashinii fi kkf keessatti namoota adda durummaadhaan maqaan isaanii eeramuu danda"u (hojii ol'aanaa ta'e hojjechuu isaatiin)

avarice gulaali

dharraa maallaqaafi qabeenya baay'ee horachuu

avaricious gulaali

doqna

avenge gulaali

haaloo ba'uu

avenue gulaali

daandii guddaa (kan bitaa fi mirgarra muki fi gamoon jiru)

average gulaali

giddu-galeessa, walakkeessa

averse gulaali

kan jibbu, kan balfu

aversion gulaali

jibba

avert gulaali

ittisuu, dhorkuu, balaan akka hin geenye taasisuu

aviary gulaali

godoo baay'ina qabu kan simbirroo keessatti horsiisan

aviation gulaali

aviyashanii (ogommaa balalii Saayinsii irratti hundaa'e)

avid gulaali

kan feedhii fi hawwii guddaa qabu

avocado gulaali

abukaadoo

avoid gulaali

1. waan tokko hojjechu irraa of ittisuu 2. ittisuu, dhorkuu

avoidance gulaali

qoollifannaa

avow gulaali

waadaa galuu, amanuu

avuncular gulaali

kan eessumaa, akka eessumaatti

aw gulaali

await gulaali

eeguu

awake gulaali

dammaqsuu, dammaquu

award gulaali

badhaasa (v) badhaasuu

aware gulaali

kan beeku, kan hubatu

awareness gulaali

hubannaa, dammaqina

away gulaali

1. achi, garas 2. walitti ansee

awe gulaali

kabajaa, ulfina

awesome gulaali

dinqisiisaa

awful gulaali

sodaachiisaa, jibbisiisaa

awfully gulaali

garmalee, baay'ee

awhile gulaali

yeroo gabaabaadhaaf

awkward gulaali

heefa

awl gulaali

mutaa, meenxoo, siiqee

awning gulaali

da'oo xinnoo

awry gulaali

akka eegametti kan hin taane, dogoggoraan (adj) samaa, xuraa'aa

ax gulaali

axe gulaali

qottoo, dhakaraa

axiom gulaali

waan dhugaa ta'e

axis gulaali

calii, siiqqee, silliqqee

axle gulaali

sibiila golollee yookiin gommaa makiinaa lamaan walitti qabsiisu

az gulaali

azalea gulaali

gosa saaxoo kan abaaboo/ilillii bareedaa qabu

azure gulaali

cuquliisa (bifa)