Haskaa birmadii

?Haskaa birmadii Fossil range: Miocene to Recent
gosoota haskaa birmadii kessaa saddettan amma lubbun jiran
odeeffannoo saayinsaawaa
Domain: Tambidhugee (Eukaryota) mootummaa: Neefkoota (Animal) Murna: Dugugguroo (Chordata) Gita: Hoosiiftoota (mammalia) Tartiiba: Olaantiyyaa (primate) Warra: Warra jaldunamaa(Hominoidea)

Hoominidiin ykn haskaan birmadiin, miseensota warra baayoloojii Hominidae, nama, chipaanzii, kootee(goorillaa)fi orangutans of keessatti qabata. Jaldeessoota gurguddoo jechuun yeroo baay’ee kan beekamaniifi, amala qaamaa tokko tokko kan akka qaama cimaa, eegee hin qabne, harka fuulduraa akka gaariitti guddate, fi abbuguddaa quba kan irraa adda fageenya qabuu (fi nama malee quba miila gurguddaa ) kan jabeessee qabachuuf hayyamu qooddatu. Maatiin kun qaccee afuriifi sanyii saddeetitti kan qoodame yoo ta’ellee, galmeen dhakkalaa miseensonni duraanii, jalduukibbaa(Australopithecines) fi sanyii namduroo (Homo) dabalatee, garee kana keessaas akka ta’an agarsiisa. Nammoggooleen ammayyaa, nama irraa kan hafe, bosona roobaa Afrikaa ikuwaatoorii, Sumaatraa fi Boornee keessatti argamu.

Agarsiisa fosiilii hominid Muziyeemi Osteology, Oklahoma City keessatti

Ramaddii

Hayyoonni warra Hominidae akkamitti akka ramadaman sirriitti irratti walii hin galan.

Vershiniiwwan darban

Yeroo darbe maatiin Hominidae akkasitti ramadamaniiru:

• Maatii Hominidae : Hantuuta gurguddoo
  • Maatii xiqqaa Ponginae
    • Gosa Pongo – orangutans
  • Maatii xiqqaa Homininae
    • Gosa Gorilla – gorillaa
    • Gosa Paan – chimpanzee
    • Australopithecus † fi firoota badan biroo
    • Gosa Homo – nama

Version ammayyaa

Ramaddiin dhiheenya kanaa akka agarsiisutti ilmaan namootaa fi Australopithecines hantuuta bosona roobaa irraa adda ta'uu isaaniiti. Hojiileen wabii gurguddoon lama mala kana deeggaraniiru.

Hominoidea maatii ol’aanaa

Maatii Hylobatidae

Gosa Haayiloobeetota

Maatii Hominidae

Maatii xiqqaa Ponginae

Gosa Pongo

Maatii xiqqaa Gorillinae

Gosa Gorillaa

Maatii xiqqaa Homininae

Gosa Panini

Gosa Paan

Gosa Hominini

Gosa xiqqaa Australopithecina/Hominina

Gosa Ardipithecus jedhamu

Gosa Australopithecus jedhamu

Gosa Keeniyaantiroopus

Gosa Sahelanthropus jedhamu

Gosa Orrorin

Gosa Paaraantiroopus

Gosa Homo

Fuulota walqabatan

• Yeroo namaa
• Jijjiirama dhala namaa