Baddeessaa
Badessa magaalaa fi adda baha Aanaa baha Itiyoophiyaa keessatti argamtudha. Naannoo Oromiyaa Zoonii Harargee Lixaa keessatti kan argamtu, bu'uura gaarreen Chercher irratti kan argamtu yoo ta'u, daandii baaburaa Addis Ababa - Jibuutii irraa gara kibbaatti km 40 fi baha Awaash irraa km 65 fagaattee kan argamtu magaalaan kun latitude fi longitude 8°54′ qabdi. N 40°47′E kan ta’ee fi olka’iinsa galaanaa irraa m 1761 ta’a. Bedessa Baddeeysaa (Oromoo) . Magaalaa Badesa Bedessa is located in EthiopiaBedessaBedessa keessatti argamti Bakka Itoophiyaa keessa jiru Kaartaa Itoophiyaa agarsiisi Kaartaa Afrikaa agarsiisi Hundaa agarsiisi Koordineetota: 8°54′N 40°47′E Biyya Itoophiyaa Naannoo Oromiyaa Zoonii Zoonii Harargee Lixaa Mootummaa • Kantiibaa Musxafaa Olka’iinsa 1,761 m (5,778 ft) ta'a. Baay’ina ummataa (2007) . • Ida'ama 18,187 ta’an Naannoo sa'aatii UTC+3 (NYAA) . Akka bulchiinsi naannoo sanaa jedhutti bara 2022tti baay’inni ummataa 114, 000 gaheera. Lakkoofsi ummataa biyyaalessaa bara 2007 akka gabaasetti baay’inni ummata magaalaa kanaa 18,187 yoo ta’u, isaan keessaa 9,592 dhiirota, 8,595 ammoo dubartoota. Jiraattonni kun harki caalaan Muslima ta’uu isaanii kan himan yoo ta’u, ummanni %64.49 amantaa kana akka eegu kan gabaasan yoo ta’u, ummanni %33.08 amantii Kiristaanummaa Ortodoksii Itoophiyaa kan hordofan yoo ta’u, ummanni %2.07 ammoo Pirootestaantii ta’uu ibsaniiru.[1] Lakkoofsi ummataa bara 1994 akka gabaasetti magaalaan kun baay’ina ummataa waliigalaa 10,813 kan qabdu yoo ta’u, isaan keessaa 5,459 dhiirota, 5,354 ammoo dubartoota. Qubsuma guddaa woreda Oda bultum keessatti argamudha. Waajjirri poostaa tokko waraana Xaaliyaanii-Abisiiniyaa Lammaffaa dura Badessa keessatti tajaajila kan ture yoo ta'u, bara 1923 irraa eegalee hojjechaa ture.Tajaajilli bilbilaa bara 1967 booda hin dhufe.[2]Om.m.wikipedia.org Tajaajilli bilbila harkaa Badessa Caamsaa 2009 jalqabe.[3]